Categorie archief: Foto’s en Documenten

Twee gereformeerde kerken op een foto (4)

De Gereformeerde Kerk te Hoofddorp.

Het ontstaan van de Christelijke Afgescheidene Gemeente van Haarlemmermeer Oostzijde (1856).

Tussen 1849 en 1852 werd de Haarlemmermeer drooggemalen. Dat was bittere noodzaak, omdat bij stormweer het water van het meer zich een weg baande steeds dichter naar de grote steden in de omgeving, in 1836 zelfs tot de poorten van Amsterdam!

Lees verder Twee gereformeerde kerken op een foto (4)

Afscheiding, Doleantie en Vereniging te Middelburg

De Afscheiding te Middelburg.

Al in februari 1836 waren er Afgescheidenen in Middelburg te vinden. Het hervormd classicaal bestuur had van hen geen hoge dunk: ze waren van ‘bekrompen doorzigt en steile begrippen, diep onkundig en van weinig invloed’; dat was mooi meegenomen! In maart dat jaar waren ‘op onderlinge begeerte en verzoek’ een aantal personen bijeen in de woning van Cornelis van Assendelft, die ‘om de treurige toestand der hervormde kerk’ zich daarvan hadden afgescheiden.

Lees verder Afscheiding, Doleantie en Vereniging te Middelburg

Iets over de Vrijmaking te Kampen

De omvang van de Vrijmaking te Kampen.

De Vrijmaking te Kampen – die plaatsvond op 19 augustus 1944 – zorgde voor een zeer drastische teruggang van het ledental der Gereformeerde Kerk aldaar. Vermeldde het kerkelijk Jaarboek van 1944 nog 5.331 gereformeerde leden, het eerstvolgende Jaarboek, dat van 1946, vermeldde nog een ledental van slechts 2.050. De statistieken van 1947 duidden er op dat de afkalving nog niet gestopt was: het ledental stond toen op 2.000. Gelukkig werd in 1948 weer een matige groei gemeld: toen waren er 2.148 gereformeerde leden.  Volgens de ‘eigen’ cijfers waren in 1944/’45 dus in totaal zo’n 3.300 leden overgestapt naar de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt).

Lees verder Iets over de Vrijmaking te Kampen

Bouwen en Breken (3)

De gereformeerde Petruskerk te Vlissingen (1929-2001).

De Afscheiding.

In mei 1852 werd onder leiding van ds. C. van den Oever (1802-1877) de Gereformeerde Gemeente onder het Kruis te Vlissingen geïnstitueerd. De gemeente behoorde aanvankelijk tot de groep Afgescheiden gemeenten die in de jaren van de vervolgingen door de overheid geen vrijheid van godsdienst hadden aangevraagd. Deze zogenaamde Gereformeerde Kerken onder het Kruis [van de vervolgingen] hadden hun eigen kerkelijke vergaderingen en stonden los van de Afgescheiden mainstream, die zich Christelijke Afgescheidene (Gereformeerde) Gemeenten noemden en destijds bij de overheid wél vrijheid hadden aangevraagd. De eerste predikant van de Kruisgemeente te Vlissingen was ds. J. Holster (1826-1905). De gemeente ging kerken in een verbouwd pakhuis in de Palingstraat.

Ds. J. Holster (1854-1905).
Ds. J. Holster (1826-1905).

Lees verder Bouwen en Breken (3)

Twee gereformeerde kerken op een foto (2)

Bunschoten-Spakenburg

De Afscheiding.

De Christelijke Afgescheidene Gemeente van Bunschoten-Spakenburg werd 26 juni 1836 geïnstitueerd onder leiding van ds. H.J. Budding (1810-1870). Al eind december 1835 hadden twee hervormde gemeenteleden (van 41 en 57 jaar) met hun kerkelijke gemeente gebroken, aanvankelijk zonder hun echtgenotes. Dat was in Bunschoten-Spakenburg in feite het begin van de Afscheiding.

Lees verder Twee gereformeerde kerken op een foto (2)

‘De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht’

door ds. J.J.A. Ploos van Amstel, predikant te Reitsum.

Inleiding

Vier dagen voordat zijn eigen hervormde gemeente in het Friese Reitsum in 1886 onder zijn leiding in Doleantie zou gaan, zich afscheidde van de Nederlandsche Hervormde Kerk, sloot ds. J.J.A. Ploos van Amstel de kopie voor zijn vlugschrift af: De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht. 

Ds. J.J.A. Ploos van Amstel, die met zijn gemeente in Doleantie ging.
Ds. J.J.A. Ploos van Amstel, die in februari 1886 met zijn gemeente in Doleantie ging.

Lees verder ‘De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht’

Bouwen en Breken (2)

De eerste gereformeerde kerken in Amersfoort.

De twee eerste gereformeerde kerkgebouwen in Amersfoort zijn niet meer in gebruik. De oudste, de Grachtkerk, werd in 1843 gebouwd aan de Langegracht, in het westen van het oude stadscentrum, en in 1984 buiten gebruik gesteld; het was oorspronkelijk dus de kerk van de Christelijke (Afgescheidene) Gereformeerde Gemeente.

Het tweede kerkgebouw was de Zuidsingelkerk, waarvan op 15 mei 1914 de eerste steen gelegd werd. De kerk stond in het zuiden van het oude stadscentrum, direct aan de Zuidsingel, net buiten de stadsgracht. Deze kerk werd gesticht als Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) en werd in 1945 buiten gebruik gesteld.

De tekeningen in dit artikel zijn gemaakt door de kunstenaar Jan Wilmink, die een uit 1939 daterend boekje over beide kerkgebouwen illustreerde.

Lees verder Bouwen en Breken (2)

De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II

De Christelijke Afgescheidene Gemeente van Utrecht toegestaan door ‘Utrechtse Kerkorde‘.

Ds. H.P. Scholte (1805-1868) – zie voor bijzonderheden over hem het keuzemenu Afscheiding en Doleantie –  was – vlak voor zijn emigratie naar Amerika – van 1837 tot 1847 predikant van de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Utrecht. Scholte was de eerste predikant die bereid was afstand te doen van de naam ‘gereformeerd’ (een van de voorwaarden om erkend te worden als kerkelijke gemeente) en kreeg mede daarom in 1839 overheidserkenning voor zijn ‘Christelijke Afgescheidene Gemeente’. Dit kwam hem op veel kritiek te staan van de andere Afgescheidenen. In tegenstelling tot een groot deel van de Afgescheidenen streefde Scholte namelijk niet zozeer naar herstel van de oude Gereformeerde Kerk met de aloude Dordtse Kerk Orde (DKO), in 1619 vastgesteld door de Synode van Dordrecht,  maar naar een van de staat onafhankelijke zuivere kerk. Desondanks besloot uiteindelijk het grootste deel van de Afgescheidenen om ook de ‘vrijheid’ aan te vragen. Zo ontstond  de Christelijke Afgescheidene (Gereformeerde) Kerk, die vanaf 1836 ook in landelijke synodes bijeen kwam. Degenen die tegen het aanvragen van de ‘vrijheid’ waren vormden de zogenaamde Kruisgemeenten en bleven op zichzelf staan met hun eigen kerkelijke vergaderingen.

Lees verder De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II