Ds. J. Kleine (van 1944 tot 1948).

( < Naar deel 2 ) – Nadat ds. Hofman naar Huizum vertrokken was nam de kerkenraad het beroepingswerk weer ter hand en bracht een beroep uit op ds. J. Kleine (1913-1985) van Idskenhuizen. Deze nam het aan en deed op 30 juli 1944 intrede.

In Lutten maakte ds. Kleine het laatste oorlogsjaar mee met onder meer de opvang van vluchtelingen en slachtoffers van de hongerwinter in het westen van het land. Ook maakte hij de Vrijmaking mee, die – zoals we zagen – ook in Lutten aan de Dedemsvaart een wond sloeg, ook in de kerkenraad. Meermalen had de kerkenraad op initiatief van de predikant de synode gevraagd zich zó op te stellen dat een conflict vermeden kon worden. De predikant trachtte zelf in gesprekken met ‘bezwaarde’ gemeente- en kerkenraadsleden een scheuring in het dorp te keren, maar in sommige gevallen vergeefs. Vijfenzestig belijdende leden onttrokken zich aan De Gereformeerde Kerken, zoals we al eerder zagen.

In 1948 werd in oktober op initiatief van de inmiddels opgerichte Jeugdcentrale een Verjaardagsfonds ingesteld om geld bij elkaar te krijgen voor het stichten van een jeugdgebouw; een in Schuinesloot en een in Lutten.

Ds. Kleine nam op 12 september 1948 afscheid van de kerk van Lutten aan de Dedemsvaart, die inmiddels bijna 1.200 leden telde, en vertrok naar Apeldoorn.

Ds. J. Goris (van 1949 tot 1964).

Een half jaar later werd zijn opvolger bevestigd. Het was ds. J. Goris (1910-1997) uit het Friese De Knipe, die op 13 maart 1949 intrede deed. In hetzelfde jaar werd de kerk stevig opgeknapt. De buitenmuren moesten gepleisterd worden en de toren moest worden afgebroken, omdat deze bouwvallig en wankel geworden was.

De diaconie nam in hetzelfde jaar het initiatief tot de oprichting van een Stichting voor Gezinszorg, net als vele andere Gereformeerde Kerken in ons land. In 1951 werd in de kerk van Lutten de eerste gezinsverzorgster benoemd (mej. S. Huining). Overal in het land werden (ook) door Gereformeerde Kerken stichtingen voor maatschappelijk werk opgericht die de nood na afloop van de oorlog wilden verlichten. Wat de taken van deze stichtingen waren wordt elders op deze website in een tweetal artikelen omstandig uitgelegd.

En verder…

In december 1952 besloot de kerkenraad in het vervolg – naast de Statenvertaling – gebruik te maken van de Nieuwe Vertaling van de Bijbel, uitgegeven door het Nederlands Bijbel Genootschap. In 1954 werd besloten alleen nog gebruik te maken van de Nieuwe Vertaling. –⊕– In 1953 werd de functie van voorlezer afgeschaft. Deze had tot taak tijdens de diensten de Schriftlezingen enz. te verzorgen. In het vervolg nam de predikant deze taak zelf ter hand. –⊕– In 1955 was het kostersechtpaar Blokzijl vijfentwintig jaar actief. Hun werd een rookfauteuil aangeboden.

Op het graf van ds. K. Bakker in Ommen werd in 1956 een gedenkplaat geplaatst als dank voor zijn werk in de kerk van Lutten aan de Dedemsvaart (van 1920 tot 1939). –⊕– In 1956 werd de paardenstal achter de kerk verbouwd tot woning ‘voor iemand die geen dak meer boven zijn hoofd heeft’. Dat gebeurde ook, en de woning werd bovendien enige tijd bewoond. –⊕– Op 24 oktober 1951 werd naast de kerk in Lutten het jeugdgebouw Pro Rege in gebruik genomen. Ter gelegenheid daarvan werden lepeltjes gemaakt, die verkocht werden voor de hulpverlening ten gevolge van de watersnood van 1953.

Ook in Schuinesloot werd een ontmoetingsgebouw geplaatst, ‘Ons Huis’ geheten. Het was een barak afkomstig uit Westerbork. –⊕– De al eerder genoemde bundel E(e)nige Gezangen werd in opdracht van de generale synode opnieuw uitgebreid met een dertigtal gezangen. De kerkenraad had intussen geen bezwaar meer tegen het zingen ervan en ‘bestelde een flink aantal exemplaren om later aan gemeenteleden door te verkopen’. –⊕– In het voorjaar van 1959 werd de kerk opnieuw gerestaureerd. In gebouw Pro Rege – naast de kerk – werden daarom tijdens de verbouwing dubbele diensten gehouden. —– In 1965 werd de eerste jeugdouderling gekozen, de heer M. Joldersma.

Honderd jaar Gereformeerde Kerk te Lutten en Slagharen (1959).

Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van De Gereformeerde Kerk te Lutten aan de Dedemsvaart werd op 12 november 1959 een uitgebreid avondprogramma afgewerkt, dat geopend werd door ds. Goris. Zang werd afgewisseld door toespraken. De jeugd zong staande het bondslied van de Jongelingsverengingen en dat van de Meisjesvereniging. De heer P. Ruijf vertelde het een en ander over de geschiedenis van de kerk van Lutten, en ook ds. Hofman hield een toespraak, net als ds. Kleine. In de pers werd uitgebreid verslag gedaan van de jubileumviering:

Ds. Goris nam op 6 december 1964 afscheid wegens zijn vertrek naar de kerk van Oldekerk.

• Van het overige van de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk te Lutten-Slagharen – zoals de kerk vanaf 1966 genoemd werd – bespreken we alleen de belangrijkste onderwerpen in snelle vogelvlucht.

Ds. W. Netjes (van 1965 tot 1971).

Op 9 mei 1965 deed ds. J. Netjes (1930-1976) van de voor de dienst des Woords gecombineerde kerken te Stellendam en Melissant intrede in de kerk van Lutten aan de Dedemsvaart, die overigens dat jaar van naam veranderde in: De Gereformeerde Kerk te Lutten-Slagharen. In  hetzelfde jaar besloot de kerkenraad de nieuwe gezangenbundel 119 Gezangen op proef in de kerkdiensten te gebruiken.

In de jaren ’60 komt een grote verscheidenheid van onderwerpen aan de orde, waaronder het feit dat de in dikke boeken opgetekende ledenadministratie werd vervangen door een kaartsysteem; dat de deelname aan het avondmaal geschat werd op 90%, maar dat de viering te lang duurde, zodat besloten werd twee extra banken voor de avondmaalgangers te reserveren (in 1970 werd trouwens besloten dat het avondmaal in het vervolg ‘in de bank’ gevierd werd; dat contactdames werden aangewezen voor het bezoeken van zieken en bejaarden; dat de kerkelijke bijdragen in 1967 met 20% omhoog moesten (er was een tekort van fl. 9.000), en dat voor het eerst een daling van het ledental werd geconstateerd. In 1971 vroeg men zich om die reden zelfs af of de diensten die in Schuinesloot gehouden werden niet in aantal verminderd moesten worden.

Tenslotte is van belang te melden dat Pro Rege, naast de kerk, in 1970 voor fl. 39.000 stevig verbouwd werd, en dat het vernieuwde gebouw op 23 december dat jaar weer in gebruik genomen kon worden.

Ook ‘Ons Huis’ in Schuinesloot werd vernieuwd. Maar in september 1981 kon ‘Ons Huis’ worden afgebroken en verkocht, omdat toen in Schuinesloot de nieuwbouw, ‘Ons Trefpunt’ geheten, in gebruik genomen werd.

Een nieuw orgel (1970).

Halverwege 1969 werd geconstateerd dat het orgel niet goed meer functioneerde. Reparatie zou fl. 21.000 gaan kosten. Aanvankelijk liet men het daarom even op zijn beloop, maar toen het orgel niet lang daarna echt aan zijn eind leek te komen werd actie ondernomen. Restauratie had geen zin. Opdracht werd gegeven om voor fl. 43.000 een nieuw orgel te bouwen door orgelbouwer Schyven te Brussel. Een half jaar na ondertekening van het contract kon het orgel op 23 december 1970 in gebruik genomen worden.

In 1984 werd het orgel opnieuw opgeknapt. Er kwamen drie pedaalregisters bij en een nieuw register Fagot 16’; ook werd het pijpwerk opnieuw opgesteld. Op 8 juni 1985 kon er weer een orgelconcert op gehouden worden.

De predikanten vanaf 1972.

Ds. K.D. Gerber diende na het vertrek van ds. Netjes de kerk van Lutten-Slagharen van 1972 tot 1976; hij werd opgevolgd door ds. T.J. Ouwehand, die van 1976 tot 1979 aan de kerk verbonden was. Ds. G.H. Gerritsen was in Lutten-Slagharen predikant van 1980 tot 1989 en ds. G. Kuiper van 1989 tot 1997. Hij werd opgevolgd door ds. R. Poesiat, die van 1997 tot 2002 de kansel in Lutten bezette. Van 2004 tot 2009 diende ds. C.W. Hoek de kerk van Lutten-Slagharen. In 2010 werd ds. A.W. Estié predikant in Lutten-Slagharen. Hij werd mert ingang van 2021 opgevolgd door ds. J.C.J. Post.

En verder…

Hoewel het Liedboek voor de Kerken niet enthousiast ontvangen werd – ‘er was geen behoefte aan’ – werd het in 1974 toch ingevoerd in de kerkdiensten, omdat de kinderen van de lagere school hun psalmversjes daaruit gingen leren. Overigens werd in 1976 besloten dat de kindernevendiensten eens per maand gehouden zouden worden. –⊕– Het nieuwe contactblad, Gemeentenieuws geheten, verscheen vanaf 13 mei 1979 welke week. In 2004 werd het eerste nummer uitgegeven van een maandelijks contact blad, genaamd De Schakel. In 2008 werd besloten tot de uitgave van een gezamenlijk contactblad met de hervormde gemeente, Kerknieuws genaamd; dit kwam in plaats van het maandblad De Schakel.  –⊕– In 1984 werd Pro Rege door vrijwilligers ingrijpend opgeknapt. Zo werden onder meer nieuwe stoelen aangeschaft. –⊕– Ook Ons Trefpunt in Schuinesloot werd in 1985 voor fl. 18.000 opgeknapt en vergroot. –⊕– in 1986 werd het podium in de kerk vergroot door het verwijderen van de eerste rijen banken.

In 1993 werd de kerk opnieuw stevig onder handen genomen. Een door de hoge kosten aangepast plan vergde desondanks nog bijna fl. 70.000. Er komen nieuwe kerkbanken en kroonluchters en ook wordt de kleur van het verfwerk op de muren aangepast, waardoor de ornamenten op de orgelkast beter tot hun recht komen. Ook de akoestiek wordt aangepakt, door onder meer de gordijnen te vervangen. –⊕– In 2001 werden nieuwe antependia aangeschaft. “Met hun kleuren en symbolen zijn ze meer dan een verfraaiing van een kerkgebouw van hout en steen. Ze zijn een belangrijke ondersteuning bij de viering van de liturgie”.

Samen op Weg?

Al enkele jaren werd ‘veel gesproken’ over het Samen-op-Wegproces met de hervormde gemeente. Zo werd in 1985 vergaderd over de ‘Verklaring van overeenstemming ten aanzien van het samen kerk zijn’, een belangrijke stap op weg naar de ene Protestantse Kerk. In 1987 kwam er een Samen op Wegcommissie, die gezamenlijke wijkavonden met de hervormden organiseerde.

In 1988 verzocht die commissie om in Schuinesloot op korte termijn te beginnen met gezamenlijke diensten  op gewone zondagen. De kerkenraad ging daarop vooralsnog niet in. Men vond overigens dat de samenwerking erg stroef verliep. “Vooral van hervormde zijde bespeuren wij veel negatieve dingen, zodat we ons afvragen of daar de wil wel aanwezig is om samen verder te gaan. De kerkenraad is daarom ook van mening de samenwerking voorlopig niet uit te breiden”. Wel werden de zgn. ruilzondagen gezamenlijke diensten.

Ondanks een andere opdracht van de kerkenraad hield de Samen op Wegcommissie vast aan haar doelstelling een algehele fusie tussen de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente te bewerkstelligen. Toch vorderde het Samen op Wegproces gestaag, wat ook bleek uit het feit dat het eigen contactblad De Schakel vervangen werd door een gezamenlijk met de hervormden uitgegeven contactblad onder de titel Kerknieuws. En ook werd in 2009 besloten dat gedurende een vacante periode de hervormde predikant consulent van de Gereformeerde Kerk zou zijn. Ook werden gezamenlijke avondmaalsdiensten met de hervormde gemeente gehouden.

Protestantse Emmaüsgemeente.

Op donderdagavond 22 juli 2021 werden om 20.00 uur in de gereformeerde Kruiskerk – zo heette de kerk sinds enige tijd – door vertegenwoordigers van beide gemeenten de handtekeningen gezet om als één gemeente verder te gaan. Met deze fusie ging men ook van drie kerkgebouwen naar één kerk. De gereformeerde kerk met Pro Rege, en Ons Trefpunt in Schuinesloot werden verkocht. In de gereformeerde kerk zouden nog tot eind 2022 diensten gehouden worden. Wanneer de laatste dienst gehouden zal worden was bij het schrijven van dit artikel nog niet bekend. De naam van de nieuwe protestantse gemeente werd Emmaüsgemeente Lutten-Slagharen-Schuinesloot.

Ledentallen van De Gereformeerde Kerk te Lutten/Slagharen/Schuinesloot).

Bronnen onder meer:

De Bazuin, Stemmen uit de Christelijke (Afgescheidene) Gereformeerde Kerk in Nederland. Kampen, div. jrg.

R. Berends, e.a., Jubileumboek uitgebracht ter gelegenheid van 150 jaar Gereformeerde Kerk Lutten/Slagharen/Schuinesloot. 1859-2009. Lutten, 2009

Gemeenten en predikanten van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Leusden, 1992

G.H. Gerritsen, ‘Hoe veel veranderde…!’ Gebeurtenissen uit de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Lutten-Slagharen, 1859-1984. Lutten, 1988

Jaarboeken (ten dienste) van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Goes, div. jrg.

A. Knol-Gerritse. ‘Onze hulp is in de Naam des Heren’. Christelijke Gereformeerde Kerk Lutten 1892-1992. Lutten, 1992

N.N., Honderd jaar Gereformeerd kerkelijk leven te Lutten en Slagharen. November 1859-november 1959. Lutten, 1959

N.N., Honderd jaar Geref. kerkelijk leven te Lutten en Slagharen. (Verslag van de herdenkingsdiensten ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan). Lutten, november 1959

© 2022. GereformeerdeKerken.info