‘Leeuw in kippenhok’ te Strijen ingewijd

Knipscheerorgel Gereformeerde Kerk Strijen ‘klinkt weer als vanouds’.

Het monumentale Knipscheer-orgel van de Gereformeerde Kerk in het Zuid-Hollandse Strijen klinkt, na een grondige onderhoudsbeurt, weer als vanouds. Dat toonde organist Cor Ardesch uit Dordrecht aan, tijdens de officiële hernieuwde ingebruikname.

Aandachtige hoorders…

Eigenlijk was het de bedoeling geweest het orgel al veel eerder officieel in gebruik te nemen, maar door de coronapandemie is dat niet  gelukt.

De voorzitter van de Stichting Knipscheer-orgel Strijen, de heer Bas van Roon, een van degenen die een toespraak hielden, deelde mee dat destijds door het gemeentebestuur van De Hoeksche Waard een geldbedrag beschikbaar was gesteld om, ter gelegenheid van de ingebruikneming van het orgel, een speciale compositie te vervaardigen. Het muziekstuk, zo verduidelijkte de heer Van Roon kreeg de naam ‘Partita Psalm 95’ en die naam was niet toevallig gekozen. “In de hoek van het Knipscheer-orgel bevindt zich een harp, waarop ‘Psalm 95’ staat. Cor Ardesch heeft zich bij het schrijven van het muziekstuk daardoor laten inspireren.’’

De heer Herman Snijders, sprekend namens de Gereformeerde Kerk van Strijen, citeerde een organist van een naburige kerk, die het monumentale orgel van Strijen ‘een leeuw in een kippenhok‘ noemde. Het onderhoud van dit monument uit 1844 kostte veel geld. Het was destijds een zware beslissing om zoveel geld voor dit orgel uit te geven. Een deel van de restauratie kon echter betaald worden door het werk van een ‘stabiele werkgroep’, die in de afgelopen jaren 3,2 miljoen kg. oud papier heeft opgehaald dat veel geld opbracht. Met die hoeveelheid papier zou de kerk vijftig keer tot de nok gevuld kunnen worden, zo had de heer Snijders berekend. “De kerkenraad is erg blij met “deze leeuw in ons kippenhok.

Organist Ardesch en zijn registrante tijdens de uitvoering.

De heer H. Reil – orgelbouwer uit Heerde – vertelde iets over (de geschiedenis van) het orgel. De tweede generatie Knipscheer waren zeer bedrijvige orgelbouwers. Hun orgelfabriek stond aan het water, zodat de door hen vervaardigde orgels per schip naar de plaats van bestemming vervoerd konden worden. Knipscheer had ook het orgel van Strijen per schip naar de kerk van Strijen vervoerd. Dat orgel, zo zei de heer Reil, is in de orgelwereld een beroemd instrument.

In december 2020 werd de grote onderhoudsbeurt, de eerste na de grondige opknapbeurt in 1996, afgerond.  Tijdens het groot onderhoud was schimmelvorming verwijderd, waren de (gescheurde) houten pijpen hersteld en was het vuil en stof dat op en aan het orgel kleefde verwijderd.

Zestien maanden na dato kon Ardesch eindelijk achter het orgel plaatsnemen. Hij kreeg daarbij hulp van zijn registrante, een assistent die de registers van een pijporgel bedient en ook helpt bij het omslaan van bladmuziek. Via de beamer konden de ongeveer tachtig bezoekers van de speciale uitvoering ook zien hoe de compositie werd gespeeld.