Laatste dienst in de Oosterkerk te Aalten.
Na jl. maandag de laatste kerkdienst in de protestantse (voormalig gereformeerde) Menorah te Drachten te hebben weergegeven, is nu de beurt aan de protestantse (voormalig gereformeerde) Oosterkerk te Aalten, die – naar wij al eerder berichtten – de deuren sluit.
Ds. H.J. Zeldenrijk ging in de dienst voor, die op zondag 27 juni 2021 plaatsvond en waaraan ook de drie organisten meewerkten. Tijdens de dienst konden – door de versoepelde coronamaatregelen – voor het eerst na lange tijd de aanwezige gemeenteleden – door de coronamaatregelen in een beperkt aantal – de liederen meezingen.
Voor het begin van de dienst sprak de voorzitter van de kerkenraad enkele woorden: “Elk afscheid is de geboorte van herinneringen. Een afscheid is de afronding van een periode. We realiseren ons dat iets ten einde loopt, vaak geeft dat een gevoel van weemoed of intens verdriet. Herinneringen kunnen ons steunen in tijden van verdriet, in woorden en beelden, die ons vergezellen in de toekomst. Die herinneringen moeten we koesteren. Ze maken deel uit van ons leven. Nu de dag aangebroken is dat we afscheid moeten nemen van de Oosterkerk en de laatste eredienst gehouden wordt, wordt een periode in ons leven en in dat van de gemeente afgesloten. Ik hoop van harte dat uw herinneringen levend blijven en dat u die koestert: momenten van geluk, liefde, nieuw leven, vertrouwen, overdenking, rust, maar ook die van vertwijfeling, onrust, verdriet en rouw. Laat al deze momenten in deze Oosterkerk ons een erfenis zijn die we met ons meedragen en doorgeven”.
De kerkdienst werd aangevangen met het zingen van psalm 84 vers 1 en 2. Hoe lieflijk, hoe goed is mij, Heer, het Huis waar Gij Uw Naam en eer hebt laten wonen bij de mensen.
De lezing was uit Mattheus 28 vers 16 tot en met 20, over de ‘uitzending van de leerlingen’.
De overdenking.
“Op 28 november 1999 werd de afscheidsdienst in de Westerkerk gehouden. Als iemand mij toen gezegd zou hebben: ‘Dat mag je over 21 jaar in de Oosterkerk nóg eens doen’, zouden we hem lacherig hebben aangekeken. Maar helaas is het wel zo. Opnieuw gaat een geliefde kerk van onze gemeente sluiten. Natuurlijk zijn we blij dat er voor deze kerk een goede bestemming is gevonden, maar het doet weer pijn. Misschien doet de reden van de sluiting nog wel meer pijn: de mensen om de kerken te vullen komen niet meer. 24 jaar geleden (toen ik predikant werd) waren er elke zondagochtend op vijf plaatsen kerkdiensten. Nu zouden we met de kerkgangers makkelijk in één kerk passen. Misschien doet dat het meest pijn”.
Bij de keuze voor het onderwerp van de overdenking nam de predikant als uitgangspunt “waarover het hier al 107 jaar gegaan is: over Gods onveranderlijke liefde voor mensen, ondanks onze gebreken in woorden, gebeden, orgelspel en zang. Dat stond altijd weer centraal in deze kerk bij de lange rij van predikanten in deze kerk. En altijd mochten we na Gods zegen weer uiteengaan. Al die herinneringen maken het moeilijk om van dit gebouw afscheid te nemen”.
“We zongen uit psalm 84. Waarom? Niet zo gek bij het afscheid van een kerkgebouw. Niet omdat we de tempel in Jeruzalem zouden willen vergelijken met Oosterkerk. De Tempel was in die tijd het beeld van Gods aanwezigheid en nabijheid. Maar heeft God onder ons gewoond in Jezus Christus. We hoeven daarom uiteindelijk helemaal niet te doen alsof dit gebouw heilig is; het is ook niet onze traditie dat dit een ‘gewijd gebouw’ is. Is de Oosterkerk dan alleen maar wat hout en steen? Nee, zeker niet. De beleving van heel velen onder ons is een andere. Velen van ons beleefden het zo, dat dit gebouw op een bepaalde manier toch een gewijd gebouw is. Door het geloof dat je hier hebt beleefd, door de gebeden, de preken, de liederen en de belangrijke heilige momenten in het leven die je hier meemaakte. ‘Hoe brand ik van verlangen om te komen in uw heiligdom’.”
“Ondanks de pijn die er bij velen van ons is, is het goed die ene zin te onthouden: ‘Gods tegenwoordigheid en Zijn aanwezigheid is niet verbonden aan een kerkgebouw maar aan Jezus Christus. In hem heeft God onder ons gewoond’. En dat is niet gestopt. Houd dit voor ogen: ‘Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing der wereld’. De Geest is nog altijd onder ons. De Geest doet ons inzien dat wij de weg niet alleen gaan. De Geest verbindt ook de mensen met elkaar en blijft verbinden, ook al maken we van alles mee”.
“Gods onveranderlijke liefde voor mensen, ondanks onze gebreken, heeft 107 jaar lang centraal gestaan in dit kerkgebouw. In voorspoed en oorlog en crisis. Maar ook in tijden van vanzelfsprekend volle kerken én in tijden waarin alle vanzelfsprekendheid weg was. We zijn dankbaar dat de blijde boodschap van Gods liefde altijd in die verschillende omstandigheden mocht klinken in deze Oosterkerk. We vertrouwen dat God ook centraal zal blijven staan in de tijd die voor ons ligt. Moge de vreugde om die blijde boodschap ons blijven verbinden aan elkaar”.
Na de dienst speelden de organisten enkele orgelbewerkingen.
De toekomst.
‘De Oosterkerk zal ook in de toekomst zorg hebben voor mensen’, zoals in de dienst herhaaldelijk werd aangegeven. In de Oosterkerk komen namelijk twintig studio’s voor bewoners met een zorgindicatie. Al eerder werd bij de verkoop bedongen dat het bijzondere gedenkraam, dat in 1946 geplaatst werd ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog, en het monumentale orgel behouden blijven.
De Protestantse Gemeente te Aalten heeft nu nog de beschikking over de voormalig hervormde Oude Helenakerk aan de Landstraat en de voormalig gereformeerde Zuiderkerk aan de Ludgerstraat. Voor wat de Oude Helenakerk betreft wordt op het ogenblik door de kerkenraad van de Protestantse Gemeente onderhandeld over overname door de Stichting Oude Gelderse Kerken, zodat de Zuiderkerk dan als enige kerkgebouw van de Protestantse Gemeente te Aalten overblijft.