Eerste dienst in ‘de oude nieuwe Salvatorkerk’ in Arnhem-Zuid.

Op zondag 11 oktober 2020 werd de verbouwde (voormalig gereformeerde) Salvatorkerk aan het Salvatorplein in Arnhem opnieuw in gebruik genomen. Het thema van de dienst was ’Een nieuw begin’. Na vierenzestig jaar ging de gemeente van Arnhem-Zuid weer verder in dit ingrijpend verbouwde kerkgebouw.

In de dienst gingen voor ds. Hubertien Oostdijk-van Andel en ds. Pierre Eijgenraam, beiden predikant van de wijkgemeente Arnhem-Zuid. Deze gemeente nam op zondag 4 oktober 2020 afscheid van het kerkgebouw De Kandelaar. In verband met de corona-crisis kon ook deze eerste dienst in de Salvatorkerk slechts door dertig gemeenteleden fysiek worden bijgewoond. Maar men kon de dienst ook via het internet volgen. De kerkzang werd verzorgd door een aantal cantors.

Denkend aan De Kandelaar.

In deze eerste dienst in de verbouwde Salvatorkerk werd veel stilgestaan bij het kerkgebouw De Kandelaar, dat op 4 oktober de deuren sloot. Zo werden bij het begin van de dienst de liturgische voorwerpen uit De Kandelaar de kerkzaal binnengedragen: de paaskaars, de oude Statenbijbel (‘als een symbool van het Woord van God, dat er zo lang geleden [in 1637] al was en nog steeds tot ons spreekt’); het avondmaalstel; de gedachteniskruisjes en de doopschaal, die volgende week al weer zal worden gebruikt voor de doop van een kind. Ook de preekstoel van De Kandelaar zal binnenkort in de Salvatorkerk geplaatst worden; deze wordt momenteel gerepareerd.

Het eerste lied van deze dienst – lied 276 – was ook het eerste lied dat bij de ingebruikneming van De Kandelaar op 21 december 1975 gezongen werd: ‘Zomaar een dak boven wat hoofden’. Ook andere in de dienst gezongen liederen herinnerden aan De Kandelaar: lied 832: “Geroepen om op weg te gaan, om op te staan, te reizen” en – aan het eind van de dienst – lied 809: “Blijf niet staren op wat vroeger was”, net als vorige week in De Kandelaar.

In het Kyriegebed werd onder meer gesproken van ‘gemengde gevoelens bij deze dag: trots vanwege het enorme karwei van de verbouwing dat succesvol is afgerond, anderzijds verdriet om het gebouw dat we achterlieten met alles wat daarbij hoort aan geschiedenis, herinneringen en liefde. En wat zal de toekomst brengen? We leggen het in uw hand. Heer ontferm u”.

De liturgie.

Het was een bewuste keuze van hetzelfde groepje gemeenteleden dat ook de liturgie van het afscheid van De Kandelaar voorbereidde, dat men koos voor dezelfde Schriftlezingen als bij het afscheid van De Kandelaar: Genesis 12 vers 1-7, over het vertrek van Abraham uit Haran naar Kanaän: ‘Ik zal dit land aan jouw nakomelingen geven’; en Ruth 1 de verzen 8 tot 19, waar Naomi (‘noem mij maar Mara, want de Heer heeft mijn lot zeer bitter gemaakt’) haar schoondochters opriep terug te gaan naar hun vaderland, waarop Ruth echter antwoordde: ‘Waar u gaat zal ik gaan, uw volk is mijn volk, uw God is mijn God’.

De overdenking.

De predikanten hadden afgesproken het tweegesprek, dat zij bij het afscheid van De Kandelaar hadden gevoerd, bij de ingebruikneming van de Salvatorkerk voort te zetten.

“Zowel Naomi en Abraham kregen opdracht op reis te gaan naar een onbekend land. Ook wij moesten een stap zetten naar een nog onbekende toekomst, nu samen als één gemeente. Daarvoor hebben wij vertrouwen en moed nodig. Maar hebben wij dat? Ook Abrahams vertrouwen wankelde soms. Abraham is iemand die, net als wij, soms gelooft en soms wanhoopt: ‘Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp’. Juist omdat Abraham twijfels heeft, is hij mij dierbaar. Hij is daardoor voor ons mensen herkenbaar. Als ik kijk naar de statistische prognoses voor onze kerk, dan zakt mij de moed soms in de schoenen, maar als ik de mooie activiteiten in onze kerk zie, denk ik: dat heeft toch een enorme waarde, wat niet verloren mag gaan”.

“Als Abraham weggaat uit Kanaän, gaat hij niet alleen. Velen gaan met hem mee. Als je ergens wegtrekt neem je je bagage mee, waardevolle ervaringen, vaardigheden, verworvenheden, mogelijk ook mensen met wie je verbonden bent, maar ook dingen die je pijn blijven doen. Ook als gemeente dragen wij zulke dingen mee, hoe nieuw deze kerk er ook mag uitzien”.

“Onze ‘bagage’ is een enthousiaste en betrouwbare, warme groep mensen, van wie velen uitdelen en bereid zijn om zich in te zetten. De Kandelaar fungeerde daarbij als een warm gebouw. In de Salvator bestaat ook zo’n soort gemeenschap. Nu zijn we echt één, in dit oude nieuwe kerkgebouw, waarvan ik hoop dat het een prettige plaats wordt voor heel veel mensen. Als het erop aankomt verschillen we niet zo erg van elkaar. Al bij de eerste toenadering was het verrassend dat veel mensen elkaar al bleken te kennen. Samengaan van twee gemeenten is net als twee mensen die na een tijd van verkering gaan samenwonen.  Dan moet je wennen aan elkaars eigenaardigheden. De kunst is om dat van elkaar te nemen. We leggen vandaag onze ‘bagage’ definitief naast elkaar: uw volk is mijn volk, uw God is mijn God, jouw ‘bagage’ is mijn ‘bagage’. De mooie en de minder mooie dingen. Een prachtig divers geheel”.

“Het moment dat Abraham dat altaar bouwt is het moment dat hij zich écht gevestigd heeft. Een huis wordt je thuis als je er in gaat leven. Ook deze gloednieuwe en toch oude kerk zal pas onze kerk worden als we er in gaan leven, lief en leed er in gaan delen. Ik hoop dat we ons hier gauw thuis voelen en samen deze gemeente opbouwen. Dat Gods licht over ons mag blijven schijnen en dat we dat ook mogen ervaren”.

Hoe het is en hoe het was.

Aan de hand van veel foto’s uit het verleden maar vooral ook van (na) de verbouwing, werd door een van de gemeenteleden een overzicht gegeven van hoe het was en hoe het nu is. Daarna werd de bouwcommissie, die heel veel werk verzette, bedankt voor de grote inzet.

De kinderen van de kindernevendienst hadden nog een verrassing: bij terugkomst in de kerkzaal werd verteld dat ze een paar filmpjes van de kerk gemaakt hadden om aan iedereen te laten zien hoe de benedenverdieping en de bovenverdieping er nu uitzien! Lucas was de cameraman en Julian de gids. Prachtig werk van de jongens!

Na het dankgebed met de voorbeden was lied 970 het slotlied: ‘Vlammen zijn er vele, Eén is het licht’.

Opname van de eerste dienst in de verbouwde Salvatorkerk (11 oktober 2020 om  09.41 uur)

(Met dank aan ds. Pierre Eijgenraam voor de medewerking.)