In het nummer van 17 augustus 1963 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken.
De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties en [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en/of gegevens.
De bijbel werd gered.
Eerder maakten we melding van de brand die het houten kerkgebouw in Sittard volkomen heeft verwoest. In de Kerkbode voor Noord-Brabant en Limburg lazen wij thans een verslagje over deze brand waaruit wij het volgende overnemen: ‘Een jongeman uit een garage – zijn naam is onbekend gebleven – drong het kerkgebouw binnen, dat reeds in lichterlaaie stond. Hij holde naar de kansel, nam de dikke Statenbijbel onder zijn arm en vocht zich weer naar buiten. Bijna had hij zijn leven daarbij verspeeld. Door de dikke rookwolken kon hij de uitgang niet meer terugvinden. Gelukkig deed op dat moment iemand de kerkdeur open en zag hij het licht. Het kerkgebouw werd een koolzwarte puinhoop, maar … de bijbel was gered!’
(17 augustus 1963)
Hulp voor Sittard.
De kerk van Sittard is door de brand die haar houten bedehuis verwoestte, voor haast onoverkomelijke moeilijkheden geplaatst. De financiering van de herbouwplannen zal op korte termijn door de kerkeraad met de Stichting Steun Kerkbouw (SSK) worden besproken. Naast een steunverlening door de Stichting Steun Kerkbouw zal deze kleine gemeente – 174 leden – zeker de hulp behoeven van de kerken in ons land. Kerken die haar getroffen zusterkerk willen helpen kunnen de opbrengst van een collecte, of giften storten op de speciale girorekening van de SSK, met vermelding: ‘Sittard’. Ook worden graag giften van particulieren op deze girorekening verwacht.
(17 augustus 1963)
Gemeenteleden in Duitsland.
Nu Elten weer tot het Duitse grondgebied is gaan behoren zijn enkele leden van de kerk van Lobith eveneens in Duitsland terecht gekomen. Maar door de voortreffelijke medewerking van de commandant der Koninklijke Marechaussee heeft ds. Th. Ten Napel [1928-2008] uit Lobith de toezegging gekregen dat hij de grens mag passeren, ook al is hij gesloten, om zijn gemeenteleden pastoraal te kunnen verzorgen.
[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Het Duitse dorpje Elten, net over de Nederlandse grens in de buurt van Lobith, was van 23 april 1949 tot 1 augustus 1963 Nederlands grondgebied, dat ter compensatie voor de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog aan Nederland was toegewezen. Ds. Ten Napel was schipperspredikant met als standplaats Lobith.]
(17 augustus 1963)
Brandstof voor de kerk.
In de kerk van Kornhorn is de kerkeraad met de financiële commissie de gemeente rond geweest voor een inzameling voor brandstof. De inzameling kwam in de plaats van de collecten die hiervoor tot nu toe werden gehouden.
(17 augustus 1963)
Samensprekingen.
De Amsterdamse Werkgroep voor hervormd-gereformeerde gesprekskringen deed er in het Amsterdams Kerkblad mededeling van, dat de Bijbelstudies uit de nieuwe pocket van ‘De Achttien’ het uitgangspunt voor de gespreksavonden vormen. Gewoonlijk vinden de bijeenkomsten in huiselijke kring plaats. Daar is het echter niet bij gebleven. Zowel in de gereformeerde Raphaëlkerk als in de hervormde Maranathakerk in Zuid trokken openbare gespreksavonden onder leiding van beide kerken reeds honderden bezoekers. Ook al blijft het onderling huiselijke gesprek de hoofdzaak, toch willen de kringen, nu de belangstelling zo groot en zo levendig blijkt, in de komende winter weer zulke algemene bijeenkomsten organiseren. In Amsterdam-Noord (tuindorp Oostzaan) willen hervormden en gereformeerden elkaars kerkdiensten bezoeken en daar is zelfs de pastoor van de rooms-katholieke parochie in het gesprek betrokken.
Ook op kerkeraadsniveau ontwikkelen zich contacten tussen hervormden en gereformeerden; in enkele wijken vaardigt men ‘waarnemers’ naar elkanders kerkeraadsvergaderingen af. Reeds vond in zuid een gemeenschappelijke kerkdienst plaats.
(17 augustus 1963)
[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De Achttien was een groep van negen hervormde en negen gereformeerde predikanten, die ‘eisten’ dat de Gereformeerde Kerken en de Nederlandse Hervormde Kerk zo spoedig mogelijk zouden samengaan.]
Gesprek met Rome.
In Venlo is een gespreksgroep gevormd van tien personen, bestaande uit rooms-katholieken, hervormden en gereformeerden. Zij zullen geregeld samenkomen. Het ligt in de bedoeling dat het gesprek niet louter informatief, maar een getuigend karakter dragen zal. Bovendien heeft de rooms-katholieke geestelijkheid het initiatief genomen de bijbel meer onder het volk te brengen. Zij hebben de hervormde en de gereformeerde predikant tot medewerking uitgenodigd. De gedachten gaan uit naar een grootscheepse colportage.
(17 augustus 1963)
Dreigend predikantentekort?
In weerwil van enkele artikelen die prof. dr. D. Nauta [1898-1994] enkele maanden geleden heeft geschreven in het Centraal Weekblad, en waarin hij tot de conclusie kwam dat er vooralsnog geen reden is alarm te slaan ten aanzien van de toekomstige behoefte aan predikanten, gaan allerlei kerkbode-artikelenschrijvers maar voort alarmerende artikelen te produceren alsof op korte termijn de meest sombere situatie moet worden verwacht.
Ook de Particuliere Synode van Zuid-Holland-West heeft zich met ‘het dreigend tekort aan predikanten’ bezig gehouden. Dit naar aanleiding van een opmerking van ds. S.D. Lankhuijzen [1908-2007] uit Naaldwijk bij de rondvraag. De synode besloot deze aangelegenheid aan de generale synode voor te leggen.
(17 augustus 1963)
Niet meer tussen drie hooischelven?
De Particuliere Synode van Friesland-Zuid heeft aan de Generale Synode voorgesteld te bepalen dat een dienstdoend predikant in de tijd van zijn beraad over een beroep door een andere kerk niet mag worden beroepen. Naar aanleiding hiervan heeft ds. J. Nierop [1923-2002] in de kerkbode van Haulerwijk een stukje geschreven onder de titel: ‘Niet meer tussen drie hooischelven?’ (daarbij dus de dominees heel oneerbiedig met ezels vergelijkend) waaruit wij het volgende citeren:
“Het is ook niet fatsoenlijk van een gemeente om tijdens het beraad er nog een beroep tussen te werpen. Maar wat zal toch in vredesnaam een synode hieraan doen? Dacht de Part. Synode van Friesland-Zuid nu werkelijk, dat met een dergelijk besluit het ‘kwaad’ dat aan de beroepingscommissie kleeft en aan de dominee, daarmee is bezworen? Een gemeente behoeft alleen maar aan de dominee mee te delen dat zij hem – na het bedanken – zal beroepen en de pastor is verzekerd van een nog mooiere gemeente.
Nee, met geen voorstel in dezer voege is het beroepingswerk te verbeteren. Alle dominees moeten straks kunnen solliciteren. De Heilige Geest kan ook heel goed aan een sollicitatie werken. Hij heeft daar al goed werk mee kunnen doen! Dat is de oplossing”.
(17 augustus 1963)
Postzegels voor kinderbijbels.
Al enkele jaren spaart men in de kerk van Veendam postzegels. Al eerder heeft men 15 kg. gebruikte postzegels naar het Zendingscentrum in Baarn verzonden, waarvoor vijf kinderbijbels op het zendingsterrein beschikbaar konden worden gesteld. Thans heeft men weer 4 kg. postzegels bij elkaar, waarvan 3 kg. werden verzonden voor een zesde kinderbijbel. Het restant werd gereserveerd voor de zevende kinderbijbel waarvoor men flink hoopt te sparen.
(17 augustus 1963)
Geen straatprediking meer.
In de kerk van Zeist zal voortaan niet meer aan zogenaamde evangelisatie[straat]prediking worden gedaan. Om te komen tot een verantwoorde evangelieverkondiging, passend bij deze tijd, is vorig jaar reeds een wagenspel van Wim Gispen opgevoerd op de Markt. De commissie voor bijzondere samenkomsten heeft nu contact opgenomen met de Gereformeerde Culturele Club om op verschillende punten in Zeist dit spel op te voeren en daarmee het evangelie te brengen.
(17 augustus 1963)
Felix Gratia en Pax Christi.
De nieuwe kerk die voor Rotterdam-Hillegersberg wordt gebouwd in het Wilgenplaskwartier zal de naam Felix-Gratia-kerk krijgen. Hetgeen , overgezet zijnde, wil zeggen: zalig door genade. Van deze gelegenheid is tevens gebruik gemaakt om ook de Nassaukerk een meer passende, bijbelse naam te geven: Pax Christikerk, d.w.z, Vrede van Christus.
(17 augustus 1963)
De kerk in Sprang.
In Sprang is de kerk gedeeltelijk vernieuwd. Op 26 juli vond ’s avonds de heropening en ingebruikneming plaats, hetgeen voor de gemeente een feestelijk uur betekende. Tevens werd een nieuw kerkorgel in gebruik genomen.
(17 augustus 1963)
Orgelvernieuwing.
Het kerkorgel van de Zuiderkerk te Assen zal een grondige restauratie ondergaan. De kosten zullen fl. 26.500 bedragen. Het orgel zal worden uitgebreid en volledig rein elektrisch gemaakt worden, terwijl de speeltafel midden voor op de westergalerij geplaatst zal worden. Dit alles zal geschieden naar aanleiding van een uitvoerig rapport, uitgebracht door de orgelbouwer Mense Ruiter te Groningen. De restauratie zal plaats hebben in de tweede helft van het volgende jaar.
(17 augustus 1963)
Schoon’rekerk in Schoonrewoerd.
‘De kerkgangers worden vriendelijk verzocht om in het kerkgebouw niet zo royaal te zijn met sigaren- en sigarettenas en met snoeppapier’, zo lezen we onder het kerkelijk nieuws van Schoonrewoerd. ‘Wij beschouwen onze kerkgebouwen wel niet als de vroegere Joodse tempel, maar toch zouden ook wij als gereformeerden wel iets meer stijlgevoel kunnen opbrengen ten aanzien van ons gedrag in de kerk.
En bovendien iets meer naastenliefde betrachten tegenover degenen, die de kerk schoon moeten maken. Wat sommige jongeren in de kerk betreft: hun zou ik willen vragen thuis hun snoep te willen uitpakken, zodat ze in het kerkgebouw niet in de verleiding gebracht worden om met propjes te schieten. En zo het niet mogelijk is met uitgepakt snoep ter kerk te komen, misschien willen ze proberen weerstand te bieden aan de verleiding en als overwinnaars in de kerk te zitten.
(17 augustus 1963)
Don Diego Zijlstra: pionier in Argentinië.
door P.J. Risseeuw (1901-1968).
[Over de emigratie van Don Diego Zijlstra en zijn familie naar Argentinië werd een klankbeeld vervaardigd.]
Op 84-jarige leeftijd is Don Diego te Tres Arroyos in Argentinië op 7 juni jl. overleden. Hij heeft het nog mogen beleven dat zijn Spaanse vertaling van Anne de Vries’ kinderbijbel in druk is uitgegeven. Die vertaling had hij oorspronkelijk voor zijn kleinkinderen gemaakt (hun aantal overtreft de vijftig!).
Als tienjarige jongen trok hij met zijn ouders mee uit Dokkumer Nieuwe Zijlen naar dat verre vreemde land van belofte. Nee, hij was nog geen tien. Zijn tiende verjaardag was er een om nooit te vergeten, en werd gevierd in een door de wielen gezakte wagen vol landverhuizers, ergens op de wijde pampus, waar vrouwen en kinderen bij elkaar kleumden in een bitter koude nacht. Dat Argentinië geen land van belofte was, bleek al gauw, al werd er geen armoe geleden, zoals in het Friesland van 1889.
Autodidact.
Het is een geluk voor Dirk Zijlstra geweest dat, eer hij als kind volkomen ‘verargentijnst’ was, toen hij eenzaam achter de schapen aanliep, zijn ouders nog een paar jaar naar Friesland zijn teruggekeerd. In die jaren genas zijn moeder van haar heimwee en kreeg Dirk deugdelijk onderwijs. Wat hij aan die jaren te danken heeft wordt duidelijk als men het voorrecht heeft zijn met forse hand geschreven memoires te lezen. Dirk Zijlstra, die in Argentinië Don Diego ging heten, heeft zijn zware jaren gekend. Met ijzeren wil ontwikkelde de autodidact zich tot een goed spreker en schrijver in twee talen. Geen bijeenkomst van belang waar Don Diego het slotwoord niet sprak!
Inmiddels was hij getrouwd met zoals een buurvrouw haar noemde ‘het moeilijk te benaderen, doch voortreffelijke meisje Adelaide Pluis’. Een meisje met karakter, dat hem ronduit vroeg: ‘Ben je een gelovige, Dirk? Ik zou niet met een ongelovige kunnen trouwen’.
Het was een boek van Spurgeon, dat zijn ogen opende voor de Schrift. Zeventien kinderen, meer dan vijftig kleinkinderen… het werd een gezegende familie.
Maar van Adelaide gaat het verhaal dat zij geen tranen meer had vanwege het vele leed dat zij zag en doormaakte. Toch hadden zij ook hun goede tijden. Don Diego heeft het mede aan Adelaide te danken dat hij een rustige oude dag had.
‘Het hoofd had niet kunnen draaien als er niet zo’n stevig nekje onder gezeten had’. Want Don Diego zat graag met zijn neus in de boeken… Don Diego was er zelf het meest over verwonderd toen hij benoemd werd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij had nooit een blad voor de mond genomen, noch in het maatschappelijk, noch in het kerkelijk leven. En hoe moeilijk dat kerkelijk leven zich overzee soms ontwikkelt, leert ons de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk in Argentinië wel, als je de memoires van Don Diego leest.
Hij was een geestig man, altijd klaar voor een grapje, soms wat scherp, maar ook de Argentijnen kenden hem als ‘een die met Jezus geweest is’.
Boeiend levensverhaal.
Zijn zeer openhartige memoires, die niet allereerst werden geschreven om in deze vorm te worden gepubliceerd, kreeg ik van zijn schoonzoon, de heer C.F.L. Slebos, hoofdonderwijzer te Tres Arroyos. Ik kon er het verhaal van zijn jeugdjaren uit putten. Die stof is uitermate boeiend. In dat verhaal, dat zal voorkomen in mijn binnenkort te verschijnen boek ‘Zo ver de wereld reikt’ (verhalen over Hollandse pioniers), zal de lezer de jonge Dirk Zijlstra zien worstelen met allerlei problemen. Maatschappelijk, geestelijk en niet minder als hij op zoek is naar een vrouw…
In zijn laatste dagen had zijn ‘helderheid’ hem niet verlaten, meldde de heer Slebos mij. Hij was er van overtuigd dat hij naar Jezus ging en kon daar op zijn eigen wijze over spreken. ’We hebben gelukkig met een God te doen die niet het laatste boontje zal eisen, anders zag het er slecht voor ons uit’. Hij sprak veel Spaans, maar bekende teksten kwamen hem altijd in ’t Nederlands in het geheugen. Had hij al niet als tienjarige jongen, eenzaam achter de schapen, luidkeels psalmen gezongen?
Een tijdperk afgesloten.
Moeder was nog altijd zijn ‘meisje’. Hij was nog altijd verliefd op haar, tot zijn laatste dag. Als ‘zij’ maar in de buurt was, was het goed. Toen hij heenging heeft zij voor het eerst in jaren weer eens kunnen huilen. De vooravond van zijn sterven sprak hij nog over de groei van de gemeente en getuigde hij van Gods genade. ‘Hij zal niet verlaten wat Zijn hand begon’. Deze zekerheid sprak hij ook uit ten opzichte van die dingen, die hij met grote verwondering had zien groeien. In de nacht van 7 juni riep hij moeder en bleef toen in haar armen plotseling stil.
Het nieuws van zijn overlijden verspreidde zich snel. Een groot pionier was heengegaan. Een vriend van velen, ook buiten de gemeente, waar zijn humor, zijn hartelijkheid en zijn scherpe kijk op de dingen, op het juiste ogenblik vergezeld door een positief getuigen, velen had aangetrokken. De kist werd over straat gedragen door de zoons. Ook buiten de stampvolle kerk stonden velen te wachten. Ds. J.L. van der Velde [1920-?] (in Tres Arroyos geboren, in Kampen gestudeerd) sprak over de betekenis van de overledene in het licht van het Koninkrijk. Zijn schoonzoon zei: ‘Het heengaan van Don Diego sluit voor ons een tijdperk af’.
Zo was het toen ds. A.C. van Raalte [1811-1876] in Holland (Michigan) stierf, en zovele andere Hollandse pioniers overzee. Maar zij laten kinderen en erfgenamen na.
(17 augustus 1963)
Bron:
Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland, 17 augustus 1963.