In de nummers van 3 en 10 augustus 1963 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken.

De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties en [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en/of gegevens.

Kerk dicht.

In Leeuwarden heeft de kerkeraad – overigens tot zijn leedwezen – moeten besluiten de Noorderkerk voorgoed dicht te doen. Oorzaak: de voortgaande ontvolking van de binnenstad.

(3 augustus 1963)

Bezwaren tegen gemeenschappelijke kerkdiensten.

Enkele maanden geleden hebben wij in extenso melding gemaakt van een bezwaarschrift dat de kerkeraad van Emmeloord heeft ingediend bij de generale synode tegen het besluit van de synode van Apeldoorn, inzake het houden van gemeenschappelijke kerkdiensten, alsmede een verzoek om de noodzaak van goedkeuring door de classis van onze gemeenschappelijke kerkdiensten nader te preciseren.

Uit het agendum van de generale synode van Groningen-Zuid blijkt dat een zeer groot aantal kerkeraden aan dit bezwaarschrift adhesie heeft betuigd. Deze kerkeraden zijn: Driebergen-Rijsenburg, Zevenhoven, Oosterbierum, Andel, Overschild, Ternaard, Echten, Nijverdal, Alphen aan den Rijn Noord, Lioessens, Hijum-Finkum, Ruinerwold-Koekange, Waddinxveen, Bolsward, Dirkshorn, Leeuwarden, Huizum, Epe, Genderen, Ulrum, Giessen-Rijswijk, Medemblik, Oudega,  Anjum, Wilsum, Enter, Stavoren, Oude Leije, Hazerswoude en Lewedorp.

Verder heeft ds. P. Kuijper [1908-1985] uit Zeist een adhesiebetuiging in gezonden. Voorts waren er enkele kerkeraden die adhesie betuigen alleen voor zover de brief van Emmeloord een verzoek behelsde om de noodzaak van goedkeuring door de classis nader te preciseren.

Ook de Particuliere Synode van Groningen diende een verzoek in om verduidelijking van de uitspraak die in Apeldoorn werd gedaan.

(3 augustus 1963)

Stijlloosheid.

“Om te zien hoezeer de stijlloosheid in de kerk toeneemt, moet men ’s zondags de banken van de ambtsdragers eens in ogenschouw nemen. Er zijn gelukkig gunstige uitzonderingen waar het zwart nog als regel geldt. Maar de verproletarisering in de kleding neemt helaas hand over hand toe. Zelfs dienstdoende ouderlingen en diakenen generen zich niet om in een licht getint kostuum gekleed te gaan. Dit verschijnsel doet zich jammer genoeg in vele kerken voor. En je kijkt verrast op als je ergens een kerkeraad ziet die correct en zonder uitzondering het ‘feestelijk zwart’ handhaaft in de eredienst en niet toegeeft aan de drang der gemakzucht om maar een alledaags aandoend colbert aan te trekken”.

Aldus ving Henk de Jong een artikel aan over ‘luimige collectanten’ in het Gereformeerd Weekblad.

(3 augustus 1963)

Recreatie.

In de kerkeraad van Wildervank maakte de aanvangstijd van de tweede kerkdienst een uitvoerig punt van bespreking uit. In de kerkeraad zelf bleek nogal belangstelling te bestaan voor de aanvangstijd van zeven uur. “Dit in verband met de oppas voor de kinderen – én in verband met de toekomst, omdat de zondag steeds meer gezien wordt  ook als recreatiedag. De middag komt dan vrij [als de dienst pas  om zeven uur begint – red.], zodat er tijd voor ontspanning is, en ook de avond blijft zo goed als vrij, omdat de dienst dan toch om acht uur afgelopen is”. Aldus het verslag van de kerkeraadsvergadering.

(3 augustus 1963)

Verloren.

De advertentie welke in ’t contactorgaan van Parochie I van de Gereformeerde Kerk te Zeist is opgenomen, is beslist niet nieuw, maar we moesten toch weer glimlachen toen we haar lazen:

“Verloren of verdwaald – hopelijk niet gestolen: Een paar honderd schapen des Heren. Al in geen weken gezien. S.v.p. zondagmorgen terugbezorgen”.

(3 augustus 1963)

Duizend (r.k.) guldens.

Ds. P. Boonstra [*1930] te Roermond kreeg een dag nadat hij van vakantie in de gemeente teruggekeerd was bezoek. Hij werd uitgenodigd een bedrag van duizend gulden in ontvangst te nemen ten behoeve van het kerkorgelfonds. Dit bedrag was bijeengebracht door leerlingen van de Rooms-Katholieke ULO-school te Roermond. Leerlingen van die school hadden het gereformeerde kerkgebouw bezichtigd en vonden dat een beter orgel dringend gewenst was. Ze hebben vervolgens een actie ondernomen en zodoende kon ds. Boonstra deze grote gift in ontvangst nemen. Hetgeen hij deed met grote dankbaarheid.

(3 augustus 1963)

Ten Boer versiert het wel.

Na de pauze kwam onlangs in de kerkeraadsvergadering van Ten Boer de pastoriebouw en eventuele afwerking ter sprake. Toen de boekhouder ter vergadering kwam om verslag te doen van zijn beheer, bleek dat alle onkosten gedekt kunnen worden door gelden uit eigen kerkleden. En dit temeer daar op het laatst bericht gedaan werd dat een broeder der gemeente fl. 9.000 aan de kerk leende. Geen wonder dat het kerkeraadsverslag meldt: ‘Wat een vreugde voor de kerkeraad!’

(3 augustus 1963)

Nieuw evangelisatieblad.

Met ingang van september a.s. zal een nieuw evangelisatieblad gaan verschijnen dat in de plaats komt van het bekende blad ‘Witte Velden’. Het ligt in de bedoeling vooral meer voorlichting te geven over het zich steeds uitbreidende Evangelisatiewerk. ‘Witte Velden‘ heeft ruim 32 jaar bestaan. In de eerste jaren voerde prof. dr. F.W. Grosheide [1881-1972] de hoofdredactie. Later nam prof. dr. G. Brillenburg Wurth [1898-1963] deze functie over. Laatstgenoemde heeft er op gewezen dat ‘Witte Velden‘ nimmer is geworden wat men er oorspronkelijk van had willen maken. Het evangelisatiewerk is zozeer gegroeid en heeft zoveel nieuwe facetten gekregen dat het onmogelijk in staat was leiding te geven in al die takken van werk: ‘Het was helaas te weinig echter instructieorgaan. Te weinig direct gericht op de toerusting der gemeente voor deze arbeid. We hopen van harte dat straks de nieuwe vorm van ons orgaan dat eigenlijke vormingswerk al meer tot ontwikkeling zal mogen helpen”.

Reeds drie jaar geleden waren de Generale Evangelisatiedeputaten en de uitgever van ‘Witte Velden‘ tot overeenstemming gekomen over een reorganisatie. De voorbereidingen hebben evenwel erg veel tijd gekost, ook al omdat men niet wenst te dirigeren of forceren. Maar over enkele weken zal het nieuwe blad nu kunnen verschijnen.

(3 augustus 1963)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Het nieuwe blad heette Weerklank en verscheen op 1 september 1963 met haar eerste nummer, uitgegeven door de Generale Deputaten voor de Evangelisatie van De Gereformeerde Kerken in Nederland.]

Al erg genoeg.

In de Groninger Kerkbode heeft ds. W. Reeskamp [1910-1984] geschreven over de schorsing door zijn kerkeraad van ds. A. van der Ziel, vrijgemaakt predikant van Groningen-Zuid.

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Ds. A. van der Ziel (1905-1990) wilde samen met enkele gemeenteleden officieuze samensprekingen   houden met gemeenteleden van de niet-vrijgemaakte Gereformeerde Kerk te Groningen, om te onderzoeken of hereniging tot de mogelijkheden behoorde. Omdat hij geen gehoor gaf aan de opdracht van zijn kerkenraad om de besprekingen te beëindigen, werd hij geschorst. Het vervolg van de kwestie leidde – na een ‘Open Brief‘ die door andere vrijgemaakte predikanten en gemeenteleden uit het hele land ter bemoediging aan ds. Van der Ziel gestuurd werd ‘en waarin het vrijmakingsgeloof volgens veel kerkelijke besturen discutabel gesteld’ zou zijn – uiteindelijk tot een conflict waaruit de ‘Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt, buiten verband)’ voortkwamen, later de Nederlands Gereformeerde Kerken geheten. Ds. Van der Ziel keerde in de jaren ’60 terug naar de Gereformeerde Kerken en werd  toen predikant in de Stadsparkkerk te Groningen. Zie ook: Iets over de Vrijmaking te Groningen.]

[We vervolgen nu het artikel van ds. Reeskamp] –  Het spreekt vanzelf, schrijft ds. Reeskamp, dat wij de gang van zaken nu verder met belangstelling  volgen. De schorsing van ds. Van der Ziel grijpt diep in.  Wat gebeuren gaat, gebeure. Maar voor één ding zou je willen bidden met heel je hart: ‘Heer bespaar Uw Naam de schande dat er nog een kerk bijkomt!’ Het is al erg genoeg geweest in Groningen. De geschiedenis is ons ook tot lering gegeven. In de Doleantie en de Afscheiding was ’t ook eerst min of meer een noodwoning. Maar al spoedig gaven wij de hervormde kerk op en werden onze kerken praktisch de kerk. in de Vrijmaking   sprak men ook van een noodwoning, maar deze kreeg al spoedig het bordje: ‘De Kerk des Heren’. Wil men nu weer een noodwoning bouwen en dan weer… De geschiedenis  herhaalt zich! Weer processen om kerkgebouwen? Zou ds. Van der Ziel in zo’n kerk niet voor de derde keer geschorst worden?

(3 augustus 1963)

Nieuwe kerk voor Hillegersberg.

In het Wilgenplaskwartier, behorend tot het territoir van de kerk van Rotterdam-Hillegersberg, zal een nieuwe kerk worden gebouwd met 400 zitplaatsen. De eerste paal is reeds geslagen. Op het omliggende terrein zijn in de afgelopen zes jaar 2.400 woningen verrezen, terwijl twee grote  verzorgingsflats in aanbouw zijn. Ook komen in dit uitbreidingsplan verschillende scholen, waaronder een christelijke HBS. De nieuwe wijk maakt deel uit van het grote uitbreidingsplan van de gemeente Rotterdam ten noorden van de Erasmussingel. De nieuwe kerk wordt rechthoekig van vorm met een oppervlakte van 15 bij 35 meter. De kerk krijgt een achttien meter hoge piramide waardoor het project een stijlvolle aanblik zal krijgen. De totale bouwkosten worden geraamd op fl. 475.000.

(10 augustus 1963)

Nieuw orgel voor Nes (W.D.).

De gemeente van Nes (West-Dongeradeel) heeft een nieuw orgel in gebruik mogen nemen. De plechtigheid, die ter gelegenheid hiervan werd gehouden  onder leiding van de plaatselijke predikant ds. J. de Jongh [*1932], werd aangegrepen om tevens de overdracht van de gerestaureerde kerk te doen plaatsvinden. Het nieuwe orgel werd ‘ingewijd’  door de heer S. Dijkstra uit Dokkum. De dispositie van het orgel omvat tien registers op het eerste en negen op het tweede klavier, benevens vier op het pedaal.

(10 augustus 1963)

Aardappelen rooien voor het orgel.

In Zijldijk heeft de kerkeraad besloten ‘min of meer als koppelbaas’ te gaan optreden.  Op de jongste vergadering kwam opeens het plan op vrijwilligers op te roepen teneinde de kas van het orgelfonds wat te spekken. De helft van het orgel is namelijk nog niet afgelost. Daarom worden nu alle gemeenteleden, die zich maar enigszins vrij kunnen maken opgeroepen zich op te geven voor een aardappelrooiactie. Er werd op normale voorwaarden gerooid en geraapt. De vrouwenvereniging zal voor verversingen zorgen. Ook in Roodeschool wordt een dergelijke aardappelrooiactie op touw gezet.

(10 augustus 1963)

Orgelrestauratie in ‘synodekerk’.

Het orgel in de Zuiderkerk te Assen, het bedehuis dat meer dan eens is gebruikt voor de bijeenkomsten van de generale synode, zal een ingrijpende restauratie ondergaan. Deze houdt onder meer in een flinke uitbreiding van de dispositie alsmede het volledig rein-elektrisch maken en de plaatsing van de speeltafel midden op de westergalerij. Het grote voordeel hiervan is een betere afstemming van de organist op de gemeentezang, terwijl slechts vier zitplaatsen moeten worden opgeofferd. De Kerkeraad voor Algemene Zaken  was unaniem van oordeel dat de kosten, fl. 26.500, gezien de zeer goede kwaliteit van het orgel, ten volle verantwoord moet worden geacht. De uitvoering van deze restauratie en uitbreiding door de orgelbouwer Menze Ruiter te Groningen zal evenwel eerst kunnen plaatshebben tussen 1 juni 1964 en 1 januari 1965.

(10 augustus 1963)

Legaat: drieëneenhalve ton.

Wijlen de heer C. Leeflang uit Rotterdam heeft zijn gehele nalatenschap, die uit ongeveer fl. 350.000 bestaat, aan de Gereformeerde Kerken nagelaten. Zeven achtste deel heeft hij bestemd voor allerlei soorten werk, zoals de zending en de diaconie in de Maasstad, en een achtste deel gaat naar de Theologische Hogeschool in Kampen, dat is ongeveer fl. 45.000.

De heer Leeflang, die altijd ongetrouwd is gebleven, heeft zijn hele leven erg sober doorgebracht. Twee jaar geleden stierf hij en na moeizame afwikkeling van zijn testament is nu gebleken dat zijn gehele nalatenschap aan de arbeid der Gereformeerde Kerken ten deel viel.

(10 augustus 1963)

Bron: Centraal Weekblad voor De Gereformeerde kerken in Nederland, 3 en 10 augustus 1963