‘Zoeken naar een nieuwe uitdaging’

door Mieke van Veen.

In de rubriek De Uitdaging verschijnen in de Heerenveense Courant portretten van mensen met een bijzonder verhaal en de uitdaging in hun leven. Deze keer Jan van der Veen die op 24 mei 2020 afscheid neemt als dominee van de Protestantse Gemeente Heerenveen.

Ds. J. van der Veen (foto: Aise van Beets).

Als jongetje van een jaar of acht zei Jan van der Veen (66) al tegen zijn ouders dat hij predikant wilde worden. ,,Daar heb ik ook mijn opleiding op afgestemd. Onderweg heb ik me nooit afgevraagd of ik ook wat anders wilde of dat het wel bij mij zou passen. Het gevoel dat ik had toen ik een jaar of acht was, is altijd wel bij mij gebleven”, zegt Jan van der Veen.

Ouders.

,,Ik denk dat de liefde die mijn ouders voor het geloof en de kerk hadden,    mij toch wel een beetje heeft aangestoken. De manier waarop zij met het geloof omgingen en er kracht en troost uit putten, dat sprak mij aan en dat wilde ik doorgeven. Dominee worden, leek mij de beste manier om dat te doen.” Van der Veen volgde dan ook een opleiding aan de Theologische Hogeschool in Kampen.

Heeg.

Bouwtekening van de Dolerende gereformeerde kerk te Heeg. De kerk doet nog steeds dienst als een van de twee protestantse kerkgebouwen in Heeg.

In 1981 studeerde hij af en niet veel later werd hij bevestigd als predikant van de Gereformeerde Kerk in Heeg. ,,Daarvoor had ik al in verschillende gemeenten gepreekt, dus ik was niet heel onvoorbereid toen ik in Heeg begon.” Tegenwoordig solliciteer je als je ergens dominee wilt zijn. Dat was in de tijd toen Van der Veen begon, wel anders. “Toen ik afstudeerde, waren er veel meer vacatures dan dat er predikanten beschikbaar waren. Ik kon uitkiezen waar ik heen wilde”. Hij koos uiteindelijk voor Heeg omdat wat hij voor ogen had, hij daar goed kon uitvoeren.

Beginnersfouten.

,,Maar zoiets is altijd een sprong in het duister. Je weet pas als je er werkt, hoe het er precies is. Het kan goed uitpakken, maar ook slecht. Dat laatste gebeurde niet.” Wel maakte Van der Veen, zoals hij dat zelf noemt, een aantal beginnersfouten. ,,Je leert op de opleiding om technisch een goede preek te maken. Maar een hele bestudeerde preek, wil niet zeggen dat de mensen in de kerk daar veel aan hebben. Je leert in de loop van de tijd dat je goed moet luisteren naar de mensen die bij je kerk horen. Wat zij beleven, wat hun verhaal is en wat je dan vanuit de Bijbel voor boodschap kunt brengen die hen helpt en steun kan bieden.”

Vergaderen.

,,We leerden op de opleiding bijvoorbeeld ook niet vergaderen. Maar als predikant, ben je ook direct voorzitter van de kerkenraad. En zit maar eens een kerkenraad voor waar een heleboel ouderlingen in zitten die het allemaal veel langer hebben gedaan en veel beter kunnen. In de praktijk moet je echt het vak leren. Nu is het beter geregeld, ook qua persoonlijke begeleiding. Wat dat betreft heeft de kerk in loop van de tijd veel geleerd van zo’n situatie.”

De voormalige gereformeerde Parkkerk in Huizum-Oost (foto: Reliwiki, JvN).

Na zijn eerste gemeente had Van der Veen behoefte aan een nieuwe gemeente. Die vond hij in Leeuwarden-Huizum waar hij in 1985 begon bij de Gereformeerde Kerk.

Surhuisterveen.

Heerenveen werd zijn vierde gemeente. Daartussen zat Surhuisterveen. ,,In 1993 ging ik weg in Leeuwarden-Huizum omdat toen aan de orde kwam dat kerkgebouwen gesloten moesten worden. ,,Ik wilde niet meemaken dat mijn wijkkerk, de Parkkerk in Leeuwarden,  gesloten werd en dat ik ergens anders onderdak met mijn wijk moest zoeken. Ik was toen 39 jaar en kon alle kanten op; ik had wat meer mogelijkheden dan mijn collega’s die wat ouder waren. Zo kwam ik uit bij Surhuisterveen. “Je gaat van de hoofdstad van Friesland, naar een dorp. Is dat niet een stap terug?”, vroegen mensen. Ik vond van niet. De Gereformeerde Kerk van Surhuisterveen was namelijk toen een van de grootste kerken van Friesland.”

De voormalig gereformeerde, nu protestantse kerk ‘De Flambou’ in het Friese Surhuisterveen.

Heerenveen.

Na bijna 11 jaar Surhuisterveen was Van der Veen aan een nieuwe uitdaging toe. ,,Ik was toen bijna 50 en wist:  als ik nog wat anders wil, dan moet het nu. Ik zag in een blad van de Protestante Kerk in Nederland een advertentie staan van Heerenveen en werd ook gevraagd of ik daarvoor wilde solliciteren. Dat was de eerste keer dat ik heb gesolliciteerd.”

Van der Veen werd aangenomen en begon in 2004 als dominee in Heerenveen. ,,Dat vonden mijn kinderen ook fijn. Ze zijn meer stadskinderen dan dorpskinderen en in Surhuisterveen werden ze echt beschouwd als de kinderen van de dominee en hier in Heerenveen leefden ze anoniemer. Ik heb in Heerenveen mijn vleugels als predikant uit kunnen spreiden. Er was veel mogelijk. De gemeente is ook heel divers in hun beleving en denken. Ik had veel ruimte om ideeën gestalte te geven.”

Pensioen.

Dat hij afscheid neemt als dominee heeft te maken met zijn leeftijd. ,,Op 4 februari werd ik AOW-gerechtigd. Ik had toen meteen kunnen stoppen, maar omdat dat midden in het seizoen was en niet handig, stop ik op 24 mei. Tegenwoordig mag je tot maximaal vijf jaar na je AOW-leeftijd doorgaan, maar ik voelde daar niet zoveel voor. Ik ben 39 jaar predikant geweest, dat heb ik met plezier gedaan en ik heb ervan genoten, hoe moeilijk het soms ook was. Ik had mijn werk niet op de wijze kunnen doen, zoals ik dat heb mogen doen, wanneer mijn vrouw en kinderen mij niet de ruimte en hun steun hadden gegeven. Ik wil nu graag ervaren hoe het is om niet meer de druk van ‘s morgens aan het werk te gaan te voelen. Ik wil met mijn vrouw van het leven genieten en van mijn kinderen en kleinkinderen.”

De voormalige gereformeerde, nu protestantse Sionskerk te Heerenveen met de ‘nieuwe’ uitbouw (foto: met toestemming overgenomen van de website van de PG Heerenveen).

Foppe de Haan.

In die 39 jaar heeft de dominee veel mooie momenten meegemaakt. ,,Ik heb prachtige kerkdiensten mogen leiden, ik heb huwelijken mogen bevestigen en kinderen mogen dopen. De mensen in mijn wijk, hebben altijd mijn hart gehad. Ik vond het ook fijn om op bezoek te gaan en mensen concreet te ontmoeten in hun eigen situatie. Ik probeerde ook actief te zijn in de wijk. Daar haalde ik stof uit voor mijn preken.”

Een moment in het bijzonder staat hem nog goed bij: dat hij Foppe de Haan mocht ontmoeten en mocht interviewen in de kerk. ,,Als voetballiefhebber is dat echt een hoogtepunt. Dat was fantastisch.”

Moeilijk.

Verdrietige momenten waren er ook. ,,Een buurjongen van mij in Leeuwarden overleed op 18-jarige leeftijd. Hij hoorde niet bij de kerk, maar zijn ouders vroegen mij om die afscheidsdienst te leiden. Als je dan de hele kerk in Leeuwarden vol ziet met jonge mensen die bij hem op school zaten of uit zijn vriendenkring kwamen; dat maakt indruk. Het is me altijd bijgebleven, ook al is het meer dan 30 jaar geleden. Dat zie ik als een van de moeilijkste dingen in mijn werk die ik heb meegemaakt.”

Hobby’s.

Het zijn van dominee was soms best een uitdaging. Zijn nieuwe uitdaging ligt nog open. ,,Ik heb een heleboel hobby’s waar ik nooit aan toe ben gekomen. Fotograferen mag ik graag en als ik gezond mag blijven, wil ik graag nog wat kerkdiensten blijven leiden. Dat betekent dat je af en toe een preek maakt. Voor 2021 heb ik al aardig wat zondagen volgepland.”

De voormalig gereformeerde, nu protestantse  Zuiderkerk te Sneek (foto: Reliwiki, J., Sonneveld).

Naast dominee is Van der Veen altijd actief gebleven bij voetbalvereniging ONS Sneek, waar hij zelf begon met voetballen. ,,Als het verenigingsleven na de periode van corona weer wat op gang mag komen, denk ik dat ze daar nog wel wat karweitjes voor me hebben waarin ik me kan uitleven.”

You’ll Never Walk Alone.

,,Het geloof betekent heel veel voor mij. Ik heb er veel steun aan bij de dingen die ik in mijn leven heb meegemaakt. Dat zag ik ook bij mijn ouders. Mijn moeder is veel ziek geweest en ik zag dat zij door het geloof in God er toch bovenop kwam. Hoe moeilijk de tijden ook waren. Mijn lijflied is ook: You’ll Never Walk Alone. Dat lied verwoordt het gevoel dat ik heb dat ik bij alles in mijn leven niet alleen ging, niet alleen liep en er niet alleen voor stond. Dat God mij hielp daarbij.”

Bron:

Met toestemming overgenomen uit de Heerenveense Courant, 13 mei 2020