Eindelijk weer een predikant: ds. N.J. Dekker (van 1979 tot 1983).

( < Naar deel 1 ) ( < Naar deel  2 ) – De kerkenraad hield zich tijdens de vacante periode regelmatig bezig met het zoeken naar een geschikte predikant voor de kerk van Olst.

In 1973 werd in de hal van de Theologische Hogeschool in Kampen een briefje opgehangen waarmee studenten opgeroepen werden om  in Olst catechisatie te geven. Daarop reageerde student N.J. Dekker (*1947); kort daarop namen enkele kerkenraadsleden contact met hem op. Het resultaat was dat hij elke donderdagavond naar Olst kwam om catechisatie te geven. Dat beviel goed, zodat de kerkenraad op 16 maart 1976 aan de gemeenteleden voorstelde hem tot pastoraal medewerker te benoemen. Tien dagen later lag het instemmende antwoord van student Dekker in Olst op de deurmat. Op 1 augustus begon hij als zodanig met zijn werk. Ook dat verliep allemaal naar verwachting, zodat hij – na afronding van zijn studie in Kampen – beroepen werd als predikant. Op 1 april 1979 werd hij als zodanig door prof. dr. J.T. Bakker (1924-2012) en ds. E.B.Y. Holtrop (*1929) in het ambt bevestigd.

Behalve zijn predikantschap in Olst was hij tussen 1 mei 1979 en 31 december 1980 ook als predikant verbonden aan de Gereformeerde Kerk te Zwolle. En toen de Gereformeerde Kerk te Raalte  op 4 januari 1981 geïnstitueerd werd, werden Olst en Raalte voor de dienst des Woords gecombineerd, met (tot 13 augustus 1983) ds. Dekker als predikant.

In 1980 werd besloten de kerkzaal te vergroten. De kerk van Olst was in de voorgaande jaren zodanig gegroeid dat de noodzaak daarvan steeds duidelijker aan het licht trad. Omdat de architect geen mogelijkheid zag de prijs van de verbouwing onder het door de kerkenraad vastgestelde bedrag van fl. 285.000 te houden, ging het plan niet door. Wel besloot men de consistorie met tien meter te verlengen. Het aanpassen van de geluidsinstallatie gaf de mogelijkheid om diensten in de kerkzaal ook vanuit de kerkenraadskamer te beluisteren, voor het geval de kerkzaal te klein was om alle kerkgangers een plaats te geven. Ds. Dekker vertrok per 1 juni 1983 naar de kerk van Werkendam.

De opvolgers (van 1983 tot 1993).

Mevr. M.W. Treurniet-Oskam (*1946) nam het pastoraat  in de periode september 1983 tot mei 1985 van ds. Dekker over. Zij kende de gemeente van Olst al, omdat zij als HBO-theologe tijdens de ziekte van ds. Dekker de catechisaties verzorgde. Per 1 september 1984 werd mevr. drs. D. Boersma (*1958) benoemd als pastoraal medewerker van de kerken te Raalte en Olst;  op 12 januari 1985 werd zij in Raalte als predikant  in het ambt bevestigd en deed zij in de middagdienst in Olst intrede. Drs. Boersma was tot 1 september 1988 aan beide gemeenten verbonden en daarna alleen nog aan de gemeente van Raalte. Van november 1989 tot januari 1991 was ds. J.G.H. Schout (1929-2003) als onbezoldigd pastoraal medewerker (met de bevoegdheden van een emeritus) aan de gemeente van Olst verbonden.

Van maart 1992 tot mei 1993 was emeritus-predikant ds. Th. J. van Loo (1928-2004) van Boornbergum/Kortehemmen als pastoraal medewerker aan de gemeente verbonden.

Enkele ontwikkelingen.

Al in 1980 was in de kerkenraad gesproken over het thema ‘Kinderen aan het Avondmaal’. Men besloot daarover de gemeente te raadplegen, maar na een aantal gesprekken bleek dat er teveel bezwaren waren om tot uitvoering over te gaan. Eind 1987 werd een ‘Commissie Kinderen aan het Avondmaal’ gevormd, die tot opdracht had over dat onderwerp een beleidsplan op te stellen met daarin voorstellen voor de praktische uitvoering ervan aan de hand van een speciale liturgie. De commissie kwam met een  voorstel, waarover in de kerkelijke gemeente in 1988 en 1989 druk gesproken en in het kerkblad geschreven werd. Een grote meerderheid van de gemeenteleden kon zich uiteindelijk met de gepresenteerde voorstellen verenigen. Voor het eerst op 18 maart 1990 werd het Avondmaal samen met kinderen en jongeren gevierd.

In datzelfde jaar vierde en herdacht de Gereformeerde Kerk te Olst haar honderdjarig bestaan. Behalve dat een herdenkingsdienst gehouden werd wilde de commissie ook een herdenkingsboekje publiceren, waarvan de heer J.M. Eilander in 1969 en 1970 in het kerkblad ‘De Schakel‘ al een voorproefje gegeven had in de vorm van een achttiental artikelen over ’De geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Olst’. Het 16 pagina’s tellende boekje verscheen inderdaad, was geschreven door de heren Eilander en Stegeman en heette Gereformeerde Kerk Olst 1890-1990.

Samen-op-Weg in vogelvlucht.

Nadat  de samenwerking tussen de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente langzaam gegroeid was, besloot men in 1990 een gezamenlijke kerkenraadsvergadering te houden om samen te spreken over ‘Gemeentezijn en kerkzijn’. Het jaar daarop werd besloten op het gebied van jeugdwerk te gaan samenwerken, en niet lang daarna werd afgesproken een beleidsplan te laten schrijven door de pas opgerichte ‘Commissie Gemeente Opbouw’. Eind 1992 kwam een groep gemeenteleden uit beide kerken bij elkaar om te spreken over de wederzijdse geloofsbeleving om elkaar op die manier beter te leren kennen. ‘Ondanks verschillen in geloofsbeleving werd geconstateerd dat er de wil en bereidheid is verder samen te praten’, zo werd geconcludeerd.

Ds. H.J. Mulder (van 1994 tot 1999).

Nadat  ds. Van Loo afscheid genomen had werd contact opgenomen met ds. H.J. Mulder (1933-2004), emeritus-predikant van het Groningse Aduard. Begin 1994 werd een beroep op hem uitgebracht, dat hij aannam. Op 1 maart dat jaar deed hij intrede in Olst.

Tijdens zijn predikantschap vonden de laatste verbouwingen van de kerk plaats. Zoals al eerder aangegeven, was in 1980 besloten de verbouwing van de kerk om financiële redenen te beperken tot een verlenging van de consistorie met tien meter. Maar in 1996 werd de ingrijpende verbouwing van de kerk dan toch toch ter hand genomen. Omdat de burgerlijke gemeente had meegedeeld dat na april 1996 geen uitbreiding naar het noorden meer mogelijk zou zijn, besloot de kerkenraad de handen uit de mouwen te steken en plannen te maken voor een betere jeugdzaal en een behoorlijke ontmoetingsruimte voor de gemeenteleden. Nieuwe toiletten en een nieuwe cv-installatie maakten verder deel uit van de plannen. Ook bij deze verbouwing werd veel vrijwilligerswerk door gemeenteleden verricht, waardoor de kosten konden worden beperkt.

 Verder ‘Samen-op-Weg’.

Het spreekt vanzelf dat ook het Samen-op-Wegproces in die tijd veel aandacht van ds. Mulder vergde. “Lang niet altijd kon hij vrede hebben met wat er tijdens dat proces ten bate van de eenwording aan diepgewortelde, en naar zijn inzicht vaak fundamentele, ‘gereformeerde gewoonten’ moest worden prijsgegeven om tot gezamenlijke gewoonten te komen”.

Vooralsnog zou de samenwerking vooral gericht zijn op elkaar beter te leren kennen, zodat later makkelijker praktisch kon worden verder gewerkt. De catechese werd samengevoegd, voorstellen voor een nieuwe kerkorde werden besproken, het aantal gezamenlijke diensten vermeerderde gestaag, besprekingen werden gehouden over de samenvoeging van de kerkelijke financiën terwijl in de beide kerkbladen melding gemaakt werd van de voortgang van dit ‘Samen-op-Wegproces’. Ook werd in 1995 een SOW-Werkgroep ingesteld, die het verdere proces zou moeten ondersteunen. Daaruit kwam een stappenplan ‘richting samengaan’ voort, waaraan beide kerken zich committeerden.

Ds. J. Wiegers (van 2000 tot 2012).

Ds. Mulder nam op 21 februari 1999 afscheid van de Kerk van Olst. Hij werd opgevolgd door ds. J. Wiegers (*1947) als parttime predikant van de Gereformeerde Kerk. Hij was tegelijk ook geestelijk verzorger van het verpleeghuis De Hartkamp te Raalte. Op 18 juni 2000 deed hij intrede in Olst.

De laatste stappen naar samengaan.

In 2001 was de samenwerking tussen hervormd en gereformeerd zover gevorderd dat men besloot niet meer te spreken over ‘de gereformeerde kerk’, maar over ‘Eben Haëzer’ en ook niet meer over de ‘hervormde kerk’, maar over de ‘Willibrordkerk’. Het jaar daarop werden – gehoord de gemeenteleden – belangrijke besluiten genomen: afgesproken werd toen namelijk te zijner tijd Eben Haëzer af te stoten en het kerkelijk leven voort te zetten in de Willibrordkerk.

Intussen waren verscheidene hervormd-gereformeerde werkgroepen ingesteld om voor wat betreft de onderlinge samenwerking de puntjes op de i te zetten. Daarbij werden voorheen geldende kerkelijke praktijken vervangen door nieuwe. Dat wilde niet zeggen dat alles van een leien dakje ging. Er bleken bij alle veranderingen – ook later – toch nogal wat irritaties te ontstaan die het samenwerkingsproces soms blokkeerden. Onder leiding van een begeleider van het Regionaal Dienstencentrum werd over die gevoelens gesproken. De vormgeving van de bestuurlijke organisatie van de kerk, het toekomstig gebruik van één van beide kerkgebouwen en de gang van zaken met betrekking tot de kerkelijke financiën waren in dat verband het moeilijkst te verteren. Voor de probleemgebieden werden gezamenlijke werkgroepen ingesteld.

In september 2002 werd het federatiedocument  ondertekend en in de loop van 2007 werd Eben Haëzer verkocht. In Olst loopt nu langs de plaats van de voormalige kerk de ‘Eben Haëzer Passage’ als herinnering aan de gereformeerde kerk die daar honderdzeventien jaar dienst deed.

De laatste dienst in Eben Haëzer (2007).

Op zondag 11 november 2007 werd in de goed bezette Eben Haëzerkerk de laatste kerkdienst gehouden. De dienst werd geleid door de beide plaatselijke predikanten ds. J. Wiegers en ds. H.J. Damstra. Heden en verleden liepen tijdens de dienst door elkaar. Gezongen werd uit de oude psalmberijming van voor 1973, toen het Liedboek voor de Kerken werd ingevoerd, en ook uit de bekende gereformeerde bundel ‘119 gezangen’. Ook werd uit een nieuwe psalmberijming van de hand van ds. Wiegers gezongen. De Schriftlezing was uit 1 Korinthe de verzen 10 tot 23, over ‘het apostelschap en de gemeente’.

Na de dienst werden enkele  liturgische voorwerpen overgebracht   naar een ‘mobiel kerkje’ – gehuurd van het Landelijk Dienstencentrum van de PKN – dat buiten de kerk wachtte. Het werd getrokken door de jeugd, op weg naar de Dorpskerk, waar de meegenomen liturgische voorwerpen een plaats kregen.

Op 6 januari 2008 gingen, door het tekenen van het fusiedocument, de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente te Olst samen verder als Protestantse Gemeente te Olst.

Ledentallen van de Gereformeerde Kerk te Olst.

Bronnen onder meer:

J. van Dorsten e.a., Over Zorg en Zegen. [Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk te Wijhe]. Wijhe, 1989

Jaarboeken ten dienste van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Goes, div. jrg.

J. Mink, Op het tweede plan. Evangelisten in de tweede helft van de negentiende eeuw. Leiden, 1995

J. Wiegers (red.), Gereformeerden in Olst. 1865-2008. Olst, 2012

© 2019. GereformeerdeKerken.info