Uit de pers (41) – 1962 Nieuws uit de kerken

In de nummers van 12, 19 en 26 mei, 16, 23 en 30 juni en van 14 juli 1962 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken. De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties en tussen [vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en gegevens.

Tweede predikant in Heerde?

Indien de vaste vrijwillige bijdragen, die door de Commissie van Beheer en de kerkeraad worden onderzocht, kunnen worden gebracht op bedragen die voor ogen staan, zal de kerk van Heerde overgaan tot het beroepen van een tweede predikant en daarvoor de nodige voorzieningen treffen.

(12 mei 1962)

Ds. S.R. Smilde (1960-1995).

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De tweede predikant, ds. S.R. Smilde (1906-1995), deed op 3 februari 1963 intrede.]

Particuliere Synode stelt verklaring op.

Enige tijd geleden heeft de classis Barendrecht haar verontrusting uitgesproken over de wijze waarop met name door het optreden van ‘De Achttien’ de eenheid met andere kerken wordt gezocht. De classis verzocht toen de particuliere synode zich over deze zaak te beraden. Dit beraad heeft thans plaats gehad. De particuliere synode stelde een verklaring op, bestemd voor de kerken binnen haar ressort, waarin zij er bij deze kerken op aan dringt, bij het zoeken van contact en eenheid met andere kerken de waarheidsvraag centraal te blijven stellen.

De drie bekendste geschriften van ‘De Achttien’ (foto:  GereformeerdeKerken.info.

(12 mei 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – ‘De Achttien‘ waren negen gereformeerde en negen hervormde predikanten die op Pinksteren 1961 met de volgende verklaring naar buiten traden: “Ondergetekenden, een willekeurige groep van hervormden en gereformeerden, hebben op een bijeenkomst op 24 april 1961 unaniem hun oordeel uitgesproken, dat de gescheidenheid van de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken niet langer geduld kan worden. Bewogen door de verwachting van het Rijk Gods en de opdracht der kerk in de wereld, zijn zij er gezamenlijk van overtuigd dat naar eenwording gestreefd moet worden. Zij hebben zich voorgenomen stappen te doen om deze eenwording krachtig te bevorderen. Daartoe benoemen zij uit hun midden een kleine werkgroep. Over enige tijd zullen verdere plannen bekendgemaakt worden. Reeds nu echter wordt toezending van adhesiebetuigingen van hervormden en gereformeerden op hoge prijs gesteld.

Niet één keer, maar zoveel mogelijk.

Kerk en pastorie aan de Dorpsstraat te Halle.

Ook de kerkeraad van Halle heeft zich beziggehouden met de verhouding tot de hervormden. Anderhalf jaar geleden hebben beide kerkeraden ter plaatse gezamenlijk vergaderd, waarbij van de zijde van de hervormde kerk maar nauwelijks de helft belangstelling toonde. Ofschoon van de zijde van de gereformeerde kerkeraad bereidheid werd getoond het contact voort te zetten, zag men er van hervormde kant geen heil in. Wel kwam er verleden jaar plotseling een voorstel tot het houden van een gemeenschappelijke kerkdienst op nieuwjaarsmorgen. Men wilde niet een zangdienst, maar een normale kerkdienst.

De gereformeerde kerkeraad deelde daarop mee, daarvoor de tijd nog niet rijp te achten. Het zou onder minder goed onderlegden verwarring stichten. Op verzoek van de hervormde kerkraad vond begin maart jl. opnieuw een samenspreking plaats. Het gesprek verliep in een goede geest en van gereformeerde zijde liet men weten op verschillende terreinen gaarne samen te werken, zoals bijvoorbeeld op dat van de evangelisatie, als er op dit gebied iets kon worden gedaan, alsook door deelname aan de hervormde gezinsverzorgingsdienst, die in Halle en Zelhem bestaat.

De eerste publicatie van ‘de Achttien’. De kerkenraad besloot voor alle leden een exemplaar te bestellen.

Maar van hervormde zijde stond men op het standpunt: volledig gezamenlijke kerkdiensten, niet tot één keer beperkt, maar zoveel mogelijk. Kan dat niet, dan ook overigens geen samenwerking. De kerkeraad besloot voor al zijn leden het boekje ‘Van kerken tot kerk’ aan te schaffen, maar de broeders moeten het, zo adviseerde de praeses, met oordeel des onderscheids lezen.

(19 mei 1962)

Nieuwe berijming op Curaçao.

Gereformeerde kerk op Curaçao.

Na overleg met de andere Nederlands sprekende kerken op Curaçao heeft de kerkeraad aldaar thans besloten een proef te nemen met het zingen uit de nieuwe interkerkelijke psalmberijming. Na een half jaar zullen de voor- en nadelen van deze berijming worden besproken door bijvoorbeeld voor- en tegenstanders aan het woord te laten. Daarna zal worden besloten of er met ingang van 1 januari 1963 al of niet definitief mee zal worden doorgegaan.

(19 mei 1962)

89-jarige deed belijdenis.

Uit de kerkbode van Rotterdam vernemen we dat in de kerk daar kortgeleden een 89-jarige zuster belijdenis heeft afgelegd van haar geloof. Dit geschiedde in een samenkomst ten huize van deze zuster, waarna men gezamenlijk in de huiskamer het Heilig Avondmaal vierde in aanwezigheid van een paar ouderlingen en representanten van de gemeente. Een bandrecorder werd gebruikt om de zang te ondersteunen.

(26 mei 1962)

Eerste paal voor nieuwe kerk.

De gereformeerde kerk van Boven Hardinxveld.

Voor de bouw van een nieuwe kerk in Boven-Hardinxveld is op het bouwterrein aan de Jan Steenstraat-hoek Rembrandtstraat korte tijd geleden de eerst paal geslagen. Deze plechtigheid werd verricht door de burgemeester, de heer A.L.C. Brinkman, die dit deed op uitnodiging van de bouwcommissie. Onder talrijke aanwezigen die de plechtigheid bijwoonden was ook het oudste lid van de gemeente van Boven-Hardinxveld, de heer M.C. Bosman (87 jaar). Reeds in 1947 werd het bouwfonds voor deze nieuwe kerk gesticht. In de eerste tien jaar kenmerkte zich dit door een langzame groei, maar de laatste jaren steeg het met zes, zeven, acht en bijna tienduizend gulden per jaar. Naar verwacht wordt zal de bouw van de kerk met jeugd- en consistoriezaal nog voor het einde van het jaar gereed zijn.

(26 mei 1962)

Restauratie in Heerde.

Het toenmalige uiterlijk van de gereformeerde kerk te Heerde. De voorgevel werd bij een latere verbouwing ingrijpend veranderd.

De kerk in Heerde zal een flinke restauratie ondergaan. Om de nodige financiën hiervoor bijeen te brengen, zal een rondgang door de gemeente worden gehouden. Aan het bestaande bouwfonds ontbreekt hiervoor nog een bedrag van fl. 30.000. Het is de bedoeling dat voor de restauratie geen lening zal worden aangegaan, omdat straks opnieuw schulden moeten worden gemaakt bij aankoop of bouw van een pastorie. Daarnaast zullen de jaarlijkse bijdragen moeten worden verhoogd.

(26 mei 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Aanvankelijk werd gedacht om voor de groeiende Gereformeerde Kerk van Heerde een tweede kerk te bouwen, waarvoor al een stuk grond gevonden was. Uiteindelijk werd besloten achtereenvolgens de bestaande kerk grondig te restaureren, een pastorie te bouwen en een tweede predikant te beroepen. Op 6 juli 1962 werd de aanbesteding gehouden. De restauratie van de kerk kostte ruim fl. 100.000.]

Restauratie in Amsterdam-Zuid.

De vroegere Schinkelkerk te Amsterdam (foto: Reliwiki, J. Sonneveld te Leidschendam).

Met algemene stemmen heeft de kerkeraad van Amsterdam-Zuid besloten de Schinkelkerk te gaan restaureren. Hiermee zal een bedrag van fl. 101.560 gemoeid zijn. De kerk krijgt een meer intiem karakter en gerieflijker zitplaatsen. Ook het orgel zal een grondige restauratiebeurt ondergaan. Een van de galerijen zal vervallen ten gevolge waarvan de kansel een andere opstelling krijgt. Er komen verder ruime in- en uitgangen en betere verlichting. Men hoopt het restauratiebedrag bijeen te brengen door een bijdrage uit de kerkkas, een bijdrage van de Stichting Steun Kerkbouw, alsmede door giften uit de gemeente.

(26 mei 1962)

Onderwijs op Soemba.

Er waren in 1961 op Soemba 96 protestantse lagere scholen met 17 filiaalscholen. Er gingen 13.500 kinderen op school. Ze kregen les van 435 onderwijzers en onderwijzeressen. Daarnaast zijn er tien protestantse middelbare scholen: 7 MULO’s, 1 kweekschool, 1 Huishoudschool, 1 HBS. Ze hebben in totaal bijna 900 leerlingen en 45 leraren en leraressen.

Het percentage geslaagden bij het eindexamen was in het algemeen behoorlijk. De algemene leiding en inspectie van deze scholen is toevertrouwd aan een algemene schoolbeheerder en twee schoolopzieners (drie Soembanese broeders), naast de inspectie van de Indonesische regering.

Een kaartje van Soemba met daarop de belangrijkste plaatsen aangegeven.

(26 mei 1962)

Kinderbijbels voor Soemba.

In het vierde kwartaal 1961 werden van scholen en particulieren uit de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel en Niedersachsen giften ontvangen voor Indonesische kinderbijbels en platenboeken tot een totaal van fl. 13.533,76. Dit heeft tot gevolg, dat op Soemba weer een groot aantal van deze boeken gratis kan worden verspreid: 1.626 Indonesische kinderbijbels kunnen nu worden uitgedeeld onder de christenen. Het ideaal is: in ieder gezin een kinderbijbel. Verder konden weer 363 Bijbelse platenboeken beschikbaar gesteld worden voor leerlingen van de christelijke scholen.

(26 mei 1962)

Predikanten onthouden zich van actie.

De toenmalige gereformeerde Julianakerk (met 1300 zitplaatsen) aan de Burgemeester Knappertlaan te Schiedam. Eerste steen 9 juni 1931. In gebruik genomen 9 maart 1932. Laatste dienst 4 september 1988. De kerk werd later gesloopt.

Naar aanleiding van het ‘Getuigenis’ van 64 gereformeerden en van de actie van ‘De Achttien’ heeft de kerkeraad van Schiedam zich beziggehouden met de verhouding tussen hervormden en gereformeerden. Tijdens deze discussie verklaarden de Schiedamse predikanten eigener beweging, dat zij zich van elke actie zullen distantiëren. De kerkeraad nam met dankbaarheid van deze verklaring kennis.

(26 mei 1962)

Houten kerk voor Houten.

De vroegere gereformeerde Opstandingskapel te Houten (1966-1980). Foto: Reliwiki, W. Blokland.

Kortgeleden berichtten wij dat de leden van de kerk van Utrecht-Zuid, die woonachtig zijn in Houten, een verzoek tot de kerkeraad hadden gericht om een kerkgebouw in Houten te stichten. De kerkeraad van Utrecht-Zuid heeft thans in principe besloten tot stichting van een semipermanent gebouw voor ongeveer tachtig kerkgangers. Er is een commissie benoemd die de bouw van het noodkerkje zal voorbereiden.

(26 mei 1962)

Eerste steen in Bunnik.

De eerste steen van de kerk te Bunnik (foto: Wim te Niet).

Het oudste in Bunnik woonachtige lid van de kerk van Zeist, de heer H.A. van Ark, heeft de eerste steen gelegd voor een kerk die door Zeist in Bunnik zal worden gebouwd. De gedenksteen draagt als tekst het psalmwoord: ‘Hoe lieflijk zijn Uw woningen, Here der Heerscharen’. Het ligt in de bedoeling binnenkort tot instituering van een kerk in Bunnik te komen. Dat betekent dat Zeist dan drie dochterkerken in het leven zal hebben geroepen, want eerder was dit het geval met Den Dolder en Soesterberg.

(26 mei 1962)

‘De Gaarde’ te Bunnik (foto: Reliwiki, A. van Dijk).

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De Gereformeerde Kerk te Bunnik werd op 29 december 1963 geïnstitueerd. Het kerkgebouw kreeg de naam De Gaarde en is inmiddels gesloopt.]

Niet op zondag zwemmen.

De gereformeerde kerk aan het Von Kropffplein te Klundert, die in 1896 voor het eerst in gebruik genomen werd.

De Nederlandse Hervormde, de Christelijke Gereformeerde en de Gereformeerde Kerk van Klundert hebben zich gezamenlijk met een brief tot het bestuur van het zwembad ter plaatse gewend met het verzoek, om het zwembad ’s zondags gesloten te houden.

(16 juni 1962)

Vijfde predikant voor Drachten.

In Drachten heeft de kerkeraad besloten dat zal worden overgegaan tot het beroepen van een vijfde predikant. Verwacht wordt dat de gemeente binnen afzienbare tijd vijfduizend leden zal tellen.

Ds. K. Ubels (1923-2012).

(23 juni 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – In 1963 werd de vijfde predikant van de Gereformeerde Kerk te Drachten in het ambt bevestigd. Het was ds. K. Ubels (1923-2012) uit Vroomshoop. Hij was van 3 november 1963 tot 15 juni 1969 aan de Gereformeerde Kerk te Drachten verbonden.]

Wilt u grondeigenaar worden?

Ten behoeve van de bouw van een nieuwe kerk in Rotterdam-Hillegersberg heeft de kerkeraad besloten de grond voor dit bedehuis te verkopen. De gemeenteleden kunnen op deze wijze eigenaar worden van een vierkante meter à fl. 45, een halve vierkante meter à fl. 22,50 of een derde vierkante meter à fl. 15.

Ds. N.J. (van Eikema-) Hommes (1903-1977).

Dr. N.J. [van Eikema-] Hommes [1903-1977] schreef hierover in de kerkbode: ‘Alle bouw, ook kerkbouw, is nu eenmaal ontzettend duur. Daarom is het een goed idee dat we proberen de prijs voor de grond die we aan de gemeente Rotterdam moeten betalen, samen op te brengen door ieder naar vermogen een stukje grond te kopen. We kunnen dan allen landbezitter, grondeigenaar worden en dat voor de kerk. We doen dus precies als de kerk in Jeruzalem op het Pinksterfeest, maar dan in omgekeerde volgorde. Daar verkochten ze grond voor de kerkgemeenschap, wij kopen nu grond ten behoeve van onze kerkgemeenschap’.

(30 juni 1962)

Dr. L. Praamsma hoogleraar.

Dr. L. Praamsma (1910-1984).

Dr. L. Praamsma [1910-1984], predikant van de Christian Reformed Church te Toronto (Canada), eertijds gereformeerd predikant in ons land te Nieuwolda, Stadskanaal en Groningen, is benoemd tot hoogleraar aan het Calvin Seminary (zogezegd de Theologische Hogeschool) van de Christian Reformed Church in Amerika te Grand Rapids. Hij zal kerkgeschiedenis en kerkrecht doceren.

(30 juni 1962)

Katwijk wil derde predikant.

De kerk van Katwijk aan Zee heeft momenteel nog steeds een vacature door het vertrek van ds. E.I.F. Nawijn [1901-1972], maar de gemeente is inmiddels reeds gegroeid tot bijna 2.300 leden. De kerkeraad heeft dan ook besloten dat wanneer in de vacature-Nawijn zal zijn voorzien, meteen zal worden overgegaan tot het beroepen van een derde predikant.

(30 juni 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De derde predikant werd ds. W. Bakker (1931-1987), die op 10 mei 1964 intrede deed en tot 1969 aan de kerk van Katwijk aan Zee verbonden was. Daarna werd hij benoemd tot wetenschappelijk medewerker aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, en in 1977 tot wetenschappelijk hoofdmedewerker.]

Vier jaar in dezelfde gemeente?

De in 1902 in gebruik genomen  en inmiddels al gesloten gereformeerde kerk te Oosterend (Henn.).

Zes jaar geleden heeft de generale synode het volgende besluit genomen: ‘Het verdient geen aanbeveling dat een predikant binnen drie jaar uit zijn gemeente vertrekt, behalve in bijzondere omstandigheden’. Thans heeft de kerkeraad van Oosterend (Henn.) besloten zich per instructie tot de classis te wenden om als classis aan de generale synode te verzoeken deze termijn van drie jaar te verlengen tot vier jaar.

(30 juni 1962)

Emmen gaat splitsen.

Na jarenlange voorbereidende arbeid heeft de kerkeraad van Emmen een rapport aangenomen, waarin de splitsing van de gemeente in vier zelfstandige kerken werd uitgewerkt. Het ligt in de bedoeling deze splitsing etappegewijs tot stand te brengen, verdeeld over een periode van vijf jaar.

De Ichthuskerk te Emmen, een van de voormalige gereformeerde kerkgebouwen die daar nog steeds als protestantse kerk dienst doen.

(14 juli 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De ongedeelde Gereformeerde Kerk te Emmen werd per 1 september 1962 gesplitst in de zelfstandige Gereformeerde Kerken van Emmen-Oost, Emmen-West en Emmen-Zuid. Op 13 maart 1963 ontstond bovendien de zelfstandige Gereformeerde Kerk te Emmen-Angelslo. Deze vier kerken werden per 6 mei 1974 weer samengevoegd tot de ongedeelde Gereformeerde Kerk te Emmen.]

Tweede predikant voor Coevorden.

In Coevorden worden voorbereidende maatregelen getroffen voor het beroepen van een tweede predikant. Een actie tot verhoging van de vaste vrijwillige bijdragen leverde reeds een verhoging met ongeveer fl. 12.000 per jaar op. De gemeente telt momenteel bijna 1.300 leden.

De gereformeerde (PKN-) kerk te Coevorden.

(14 juli 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De tweede predikant deed op 22 september 1963 intrede in de Gereformeerde Kerk te Coevorden. Het was ds. G. de Jong (1929-2011), die tot 1967 aan de kerk van Coevorden verbonden was.]

Uitspraak particuliere synode Zeeland.

Enige tijd geleden hebben wij melding gemaakt van een brief die de classis Axel naar de particuliere synode van Zeeland had gezonden naar aanleiding van ‘het streven naar eenwording met de Nederlandse Hervormde Kerk in haar huidige gestalte, zoals dit in de actie van de zogenaamde ‘Achttien’ tot uitdrukking komt’.

Naar aanleiding hiervan heeft de particuliere synode nu besloten uit te spreken dat wij ons niet met de hervormde kerk kunnen verenigen, zolang ze volhardt in het erkennen als leden der kerk van mensen die Jezus Christus niet belijden naar de Schriften en zolang ze als ambtsdragers aanvaardt hen die belijdenis naar de Schriften openlijk weerspreken.

(14 juli 1962)

Nieuwbouw in Linschoten.

Het oude gereformeerde kerkje te Linschoten aan de Nieuwe Zandweg, dat in 1893 in gebruik genomen werd.

In opdracht van de kerkeraad van Linschoten is door deskundigen een onderzoek ingesteld of er aan het bestaande kerkgebouw nog iets te restaureren zou zijn, zodat voorlopig nog niet behoeft te worden overgegaan tot nieuwbouw.

In 1967 werd de nieuwe kerkzaal in gebruik genomen, die dwars op de muur van de oude kerkzaal gebouwd was.

Het daarop ingekomen schriftelijk advies luidde, dat er dergelijke bezwaren zijn om de kerk te restaureren en uit te breiden, en dat dit ten sterkste werd afgeraden. Het gevolg hiervan is nu dat de gemeente zich zal moeten instellen op de bouw van een nieuwe kerk in de toekomst.

Voor de volgende uitbreiding – de gemeente groeide sterk – werd in 1978 de eerste paal in de grond geslagen. In september 1979 werd de nieuwe kerkzaal, ’t Kruispunt genaamd, in gebruik genomen, zodat de Gereformeerde Kerk te Linschoten – die zich ‘Protestantse Gemeente te Linschoten’ noemt – over een uitgebreid complex van gebouwen beschikt.

(14 juli 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De tekst onder de drie bovenstaande foto’s maakt duidelijk dat de kerk in etappes werd uitgebreid.]

Erelijst van catechisanten.

Onder de mededelingen voor de kerk van Spijkenisse troffen wij onlangs in de kerkbode een erelijst van catechisanten aan. Dit was een lijst van catechisanten die zelden of nimmer de catechisaties van de afgelopen cursus hadden verzuimd. Wij telden in deze lijst namen van vijfentwintig meisjes en jongens. Daaronder waren er vijf die zelfs niet één keer hadden verzuimd.

(14 juli 1962)