In de nummers van 17 en 24 juni, 1, 7, 15 en 22 juli  en 5 en 12 augustus 1961, 13, 20 en 27 mei en 10 juni 1961 van het ‘Centraal Weekblad ten dienste van De Gereformeerde Kerken in Nederland’ kwamen we de volgende berichten aangaande plaatselijke Gereformeerde Kerken tegen.

De redactie van GereformeerdeKerken.info heeft de illustraties toegevoegd, evenals, ter verduidelijking, hier en daar [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende gegevens en opmerkingen.

Geen pastor pastorum?

De classis Bergum heeft zich beziggehouden met de vraag of een pastoraat voor dienaren des Woords gewenst is. Een daartoe benoemde commissie was tot de conclusie gekomen dat het aanwijzen van een of meer predikanten die aangewezen werden om pastoraal contact op te nemen en te onderhouden met alle predikanten, niet wenselijk moet worden geacht. Wel stelde de commissie voor dat in elke classis tenminste één, bij voorkeur twee, vertrouwensmannen zouden worden aangewezen die geregeld (minstens een maal per jaar) pastoraal contact onderhouden met de predikanten van de classis.

Dit commissievoorstel werd door de classis evenwel niet overgenomen in verband met het gedwongen karakter van een dergelijk pastoraat. De vraag moet ons hierbij van het hart: wat wil men dan? Heeft het pastoraat niet altijd een min of meer gedwongen karakter, om deze niet bepaald gunstige uitdrukking over te nemen? Voor ‘gewone’ gemeenteleden geldt toch hetzelfde?

(17 juni 1961)

Pastor pastorum van groot belang.

Op voorstel van de daartoe ingestelde commissie heeft de classis Workum – in tegenstelling dus tot de classis Bergum – uitgesproken het pastoraat over de predikant van groot belang te achten. Zij achtte het gewenst dat in elk particulier ressort een vertrouwensman wordt aangewezen. Om het instituut vrijheid van ontwikkeling te geven meende men echter dat nu (nog) geen voor dit werk vrijgestelde predikanten moeten worden benoemd. In het algemeen kan hier nog aan worden toegevoegd dat de meeste classicale vergaderingen hebben uitgesproken niet te voelen voor het instituut van de pastor pastorum. De classis Maastricht (met die van Workum dus) is een van de uitzonderingen.

(17 juni 1961)

Instituering te Dronten.

Nog deze zomer zal in de nieuwe polder Zuidoost-Flevoland de eerste Gereformeerde Kerk worden geïnstitueerd, en wel in het dorp Dronten. Er zijn nog enige moeilijkheden over de vraag bij welke classis Dronten later zal behoren, bij Harderwijk dan wel bij Zwolle. Het laatste woord hieraan is – op voorstel van de desbetreffende generale deputaten – aan de generale synode. Op het ogenblik ressorteren de te Roggebotsluis, Ketelhaven en Dronten wonende gemeenteleden onder de kerk van Kampen.

(17 juni 1961)

Zesde voor Leeuwarden?

Met het oog op de voortdurende groei der gemeente, vooral in het oostelijk deel der stad, heeft de kerkeraad III van Leeuwarden zich uitgesproken voor het instellen van een zesde predikantsplaats.

(24 juni 1961)

Nijkerkerveen zelfstandig?

In de kerkenraad van Nijkerk is gesproken over een mogelijke zelfstandig wording van de wijk Nijkerkerveen. Reeds meermalen is in deze richting gewezen, maar tot nu toe oordeelde de kerkeraad dat er niet overhaast te werk moet worden gegaan. Thans is dit vraagstuk aan het moderamen doorgegeven voor advies.

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De Gereformeerde Kerk te Nijkerkerveen werd op 22 januari 1967 geïnstitueerd.]

(24 juni 1961)

Mag een vrouw preken?

Enige tijd geleden heeft de kerkeraad van Badhoevedorp uitgesproken dat het op grond van Artikel 66 van de Kerkorde mogelijk zou zijn dat de predikantsassistente voorgaat in de eredienst. Naar aanleiding hiervan heeft een lid der gemeente zich met bezwaren tot de kerkeraad gewend. Ook de classis Hoofddorp heeft zich met deze uitspraak bemoeid en uitgesproken dat zolang de Gereformeerde Kerken aan de vrouw niet de gelegenheid hebben gegeven in de dienst des Woords voor te gaan, de plaatselijke kerk daartoe niet behoort over te gaan. De classis besloot de generale synode te verzoeken om een principiële uitspraak over de plaats van de vrouw in de dienst der kerken.

(24 juni 1961)

Noodkerk voor Lombardijen.

De snel uit de grond schietende wijk Lombardijen in Rotterdam-Zuid zal binnenkort de beschikking krijgen over een houten noodkerk, tijdelijk in bruikleen gegeven door de Stichting Steun Kerkbouw. De kerken van West-IJsselmonde en Rotterdam-Zuid dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de arbeid in Lombardijen, tot hier een eigen zelfstandige kerk kan worden geïnstitueerd.

De classis zal, buiten bezwaar voor de kas van Lombardijen, voorlopig voor een jaar, voorzien in de dienst des Woords voor een derde van het aantal zondagen. Eenzelfde voorziening wordt getroffen door de kerk van Rotterdam-Zuid. Voor de rest zal een beroep worden gedaan op de classis Barendrecht.

(1 juli 1961)

Cypreskerk in Moerwijk.

De kerkeraad van ‘s-Gravenhage-Moerwijk heeft besloten de in aanbouw zijnde kerk aan het Westhovenplein, de naam te geven van Cypreskerk. Het andere kerkgebouw, dat in de Vier Heemskinderenstraat staat, draagt de naam Mirtekerk.

(1 juli 1961)

Ds. Den Boeft jr. keert terug.

Na een samenspreking met de gereformeerde kerkeraad in Schouwerzijl heeft ds. H. den Boeft [1926-1984], vrijgemaakt gereformeerd predikant aldaar, zich met de Gereformeerde Kerk herenigd. Hij heeft deze stap genomen nadat hij met zijn vrijgemaakte kerkeraad een gesprek had gehad over de besluiten die de vrijgemaakte synode te Assen heeft genomen ten aanzien van de verhouding met de Gereformeerde Kerken, welke besluiten – zoals men weet – veel stof hebben toen opwaaien. In het gesprek met zijn kerkeraad verklaarde laatstgenoemde dat ds. Den Boeft in de dienst des Woords of in zijn pastorale arbeid op geen enkele wijze aan de besluiten van Assen afbreuk mocht doen. Dit was voor ds. Den Boeft aanleiding zich met de Gereformeerde Kerken te herenigen.

Ds. H. den Boeft is een zoon van de bekende ds. F.A. den Boeft [1896-1966], die het vorig jaar de vrijgemaakte Gereformeerde Kerken verliet en zich met de Gereformeerde Kerken herenigde. Sinds februari van dit jaar is laatstgenoemde hulpprediker en ziekenhuispredikant te Helpman (Gr.). Ds. H. den Boeft werd geboren op 28 november 1926 te Amersfoort. Hij studeerde aan de Theologische Hogeschool van de vrijgemaakte kerken te Kampen en aanvaardde het predikambt in die kerken te Schouwerzijl op 21 september 1958. Inmiddels heeft de classis Warffum van de Gereformeerde Kerken ds. Den Boeft jr. in deze kerken beroepbaar gesteld.

(15 juli 1961)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De vrijgemaakte synode besloot geen gehoor te geven aan het verzoek van de gereformeerde generale synode om samensprekingen te houden ten einde de mogelijkheid te onderzoeken tot eventuele hereniging. Ds. H. den Boeft kreeg een beroep van de Gereformeerde Kerk te Veendam dat hij aannam en waar hij in 1961 aannam. In 1965 werd hij geestelijk verzorger van de Protestants Christelijke Gemeente te Ispra-Varese in Italië. Drie jaar later, in 1968, raakte de predikant buiten bediening.]

Geen samenspreking.

De kerkeraad van Baflo heeft reeds enige jaren ernstige pogingen in het werk gesteld om tot een samenspreking te komen met de vrijgemaakte kerkeraad ter plaatse. Thans echter moest het volgende aan de gemeente worden meegedeeld: ‘Met droefheid moeten wij nu meedelen dat de correspondentie over en weer nu tot een eind is gekomen door uiteindelijke weigering van de vrijgemaakte kerkeraad om tot een gesprek te komen’. Van vrijgemaakte zijde werd de afwijzing gegrond op het oordeel dat niet kan worden uitgegaan van de eenheid in Christus als basis voor een gesprek. Deze eenheid zou volgens de vrijgemaakte broeders eerst moeten blijken uit een gesprek over de wezenlijke oorzaken van de breuk [in 1944].

(15 juli 1961)

Kerkbezoek dalende.

Uit een artikeltje van ds. G. Meijster [1921-1992] in de kerkbode van Ede blijkt dat het aantal kerkgangers in de morgendiensten, gezien over een periode van 16½ jaar, is teruggelopen van 59½ procent tot 52 procent van het aantal leden der kerk. Voor de middagdiensten zakte het bezoek van 40½ tot 37½ procent. Gezien over het tijdvak van de laatste dertig jaar steeg daarentegen het aantal avondmaalbezoekers van 43 procent van het aantal belijdende leden tot 58½ procent.

(15 juli 1961)

Ds. Zijlstra legt repatriantenwerk neer.

Ds. E. Zijlstra [1901-1995] te Aerdenhout heeft zijn werk onder de gerepatrieerden [uit Indië] in Noord-Holland thans definitief neergelegd. Als gevolg hiervan is hij in de gelegenheid een eventueel beroep uit de kerken in overweging te nemen. Ds. Zijlstra is 59 jaar. Op 25 juli 1937 aanvaardde hij het wondere ambt in de kerk van Halle. Op 25 januari 1948 werd hem door deze kerk emeritaat verleend in verband met een benoeming tot legerpredikant in Indonesië. Als zodanig is hij drie jaar werkzaam geweest. Na zijn terugkeer in het vaderland nam hij de geestelijke verzorging van uit Indonesië gerepatrieerden op zich.

(22 juli 1961)

Zeilcentrum in IJlst.

In de voormalige pastorie van IJlst, die aan breed water is gelegen, is een gereformeerd zeilcentrum in gebruik genomen, dat plaats biedt aan 45 cursisten en instructeurs. Dit centrum, dat uitgaat van het Gereformeerd Jeugdcentrum ‘De Witte Hei’ te Huis ter Heide (U.), is met enig officieel vertoon in gebruik gesteld. De acht boten waarover het gebouw beschikt, lagen bij die gelegenheid voor de oude pastorie en van het dak van het gebouw wapperde de Jeugdcentrumvlag. Burgemeester Cavaljé verklaarde zich verheugd over de inrichting van het zeilcentrum. ‘IJlst’, zo zei hij, ‘is als watersportcentrum nu niet bepaald onverdeeld gunstig gelegen, maar biedt daarentegen het voordeel van vrij breed vaarwater, waarop het voor de beginnende zeiler goed oefenen is’. Een nadeel van het nieuwe zeilcentrum is dat de strook grond tussen rijweg en vaarwater particulier eigendom is, maar niet van de gereformeerde jeugd. De omwonenden hebben meebetaald aan de beschoeiing en hebben zodoende recht op een landingsplaats. De boten van het centrum kunnen dientengevolge niet recht voor de oude pastorie liggen, wat in zekere zin een handicap is. Het nieuwe zeilcentrum beschikt over een aantal kleinere slaapzalen, enkele kamers, een recreatiezaal en een eetzaal.

(22 juli 1961)

P.N. Kruyswijk jr. is nog gereformeerd.

Enige tijd geleden legde ds. P.N. Kruyswijk jr. [*1935] te Schildwolde zijn ambt van herder en leraar in de Gereformeerde Kerken neer. Om misverstanden te voorkomen is het wellicht goed er nog even op te wijzen dat hij zich niet heeft losgemaakt van het verband van de Gereformeerde Kerken en gewoon lid is gebleven. In een schriftelijke discussie, gevoerd in het Kerkblad van ‘s-Gravenhage, deelde hij mede: ‘Het is in het geheel mijn bedoeling namelijk niet om deze kerken te verlaten of te bestrijden; het gaat mij alleen om het evangelie dat ook binnen onze kerken gebracht moet worden’.

(22 juli 1961)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De predikant was 25 jaar toen hij in 1960 in Schildwolde, Gr., in het ambt bevestigd werd. De problemen begonnen eigenlijk al toen hij kort na zijn komst in het dorp ‘een etentje aanvaardde bij een niet-gereformeerd inwoner van Tjuchem. Ook werd hem verweten aan ‘sekteloperij’ te doen, omdat hij zich aangetrokken voelde tot de Pinkstergemeente. Verder vroeg hij de kerkenraad toestemming het huwelijk van een hervormde studievriend in te zegenen. De kerkenraad gaf na enig wikken en wegen weliswaar toestemming, ‘mits dominee gereformeerd preekt’. Hij sloot zich in 1961 bij de Pinkstergemeenten aan.]

Classicaal imperialisme.

Enige tijd geleden lazen wij in de kerkbode van Kampen (waaronder de te Roggebotsluis, Ketelhaven en Dronten wonende gereformeerden ressorteren) dat deze kerk er alles aan gelegen is om de in de polder Zuidoost-Flevoland te institueren kerken te doen ressorteren onder de classis Zwolle (binnen afzienbare tijd zal – zoals wij reeds berichtten [zie in dit artikel het bericht van 17 juni 1961] – worden overgegaan tot instituering van de eerste Gereformeerde Kerk in deze polder, namelijk te Dronten). Thans lezen wij evenwel in het classisverslag-Harderwijk: ‘De classis richt zich tot de synode met het verzoek om op de kortst mogelijke termijn te besluiten dat Oostelijk Flevoland voorlopig ingedeeld wordt bij de classis Harderwijk’. We zijn benieuwd wie als winnaars van deze classicale touwtrekkerij uit de bus zullen komen.

(5 augustus 1961).

Instituering opgeschort.

De vorige week maakten wij melding van een verschil van mening over de vraag onder welke classis de in de polder Zuidoost-Flevoland te institueren kerken zullen ressorteren. Het classicale imperialisme dat in dit meningsverschil tot uiting komt schijnt intussen al hoog te zijn opgelaaid. In ieder geval zó hoog, dat de generale deputaten voor de Geestelijke Verzorging in het IJsselmeergebied thans aan de kerkeraad van Kampen (waaronder de te Dronten wonende gereformeerde ressorteren) hebben verzocht voorlopig niet tot instituering van een zelfstandige gemeente in Dronten over te gaan. De deputaten willen met deze instituering liever wachten tot de generale synode zich over de classicale indeling voor het gebied van Zuidoost-Flevoland heeft uitgesproken. Wel een droeve zaak, dat het zover heeft moeten komen!

(12 augustus 1961)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Uiteindelijk werd de Gereformeerde Kerk te Dronten op 18 oktober 1961 geïnstitueerd en ingedeeld bij de classis Harderwijk. Als eerste predikant kwam ds. B.J. Aalbers [*1929] naar Dronten.]

Bloeddorstige praeses.

De kerkeraadsverslaggever van Pesse vertelt: ‘De broeders nemen er nog met instemming kennis van dat de predikanten, die de gemeente van Pesse dienden, thans door de praeses in de kerkeraadskamer opgehangen zijn’.

(12 augustus 1961).

Bron:

Centraal Weekblad ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland, jrg. 1961

(Met dank aan de heer G. Kuiper te Appingedam.)