Het ‘Herstelfonds Getroffen Kerken’ van de ‘Stichting Oude Groninger Kerken’ (SOGK) heeft totaal onverwacht een gift van 100.000 euro ontvangen van ‘Fonds 5’.
Op zich is het al heel bijzonder als zo’n gulle gift wordt ontvangen voor het groot onderhoud van kerken in de door aardbevingen geplaagde wijde omgeving van Loppersum in de provincie Groningen. Maar in dit geval komt daar nog eens bij dat de schenker anoniem is, want niemand weet wie achter ‘Fonds 5’ schuilgaat. Alleen is zeker dat de anonieme gever achter dit particuliere fonds afkomstig is uit Den Haag. De mensen achter het ‘Herstelfonds Getroffen Kerken’ zijn natuurlijk erg blij met de gift ‘omdat we in Westeremden hebben gezien wat mogelijk is in een combinatie van schadeherstel, onderhoudssubsidie van de rijksoverheid en een belangrijke bijdrage van het Herstelfonds’, zegt Peter Breukink, directeur van de SOGK. ‘Het resultaat is wat telt. En het resultaat is natuurlijk formidabel!’
De gereformeerde Boazkerk als eerste hersteld.
Het ‘Herstelfonds Getroffen Kerken’ maakt groot onderhoud van kerken in het Groninger aardbevingsgebied mogelijk na schadeherstel en bouwkundige versterking op kosten van de NAM, de ‘Nederlandse Aardolie Maatschappij’.
De eerste kerk die van dit fonds profiteerde, is de voormalig gereformeerde, nu protestantse kerk van Westeremden, die op 21 juni 2013 als eerste gereformeerde kerk in handen kwam van de ‘Stichting Oude Groninger Kerken’. Het kleurherstel van deze ‘Boazkerk’ is het eerste project dat is gefinancierd door het Herstelfonds. In de afgelopen periode werden het in- en exterieur van de kerk teruggebracht naar de oorspronkelijke kleurstelling. De kerk wordt na afsluiting van alle bouwkundige werkzaamheden op 18 november 2016 feestelijk in gebruik genomen.
Het eerstvolgende project dat uit middelen van het Herstelfonds zal worden aangepakt is ook al bekend. De kerk van Bierum krijgt een vakkundige opknapbeurt. ’Zonder ons Herstelfonds zou dat niet lukken’, weet Breukink zeker.
Enkele historische gegevens.
De Gereformeerde Kerk te Westeremden werd op 25 april 1897 vanuit de Gereformeerde Kerk te Stedum geïnstitueerd. Al ruim dertig jaar eerder, in 1864, gedurende de ambtsperiode van ds. B.J. Bennink (1831-1905) van Stedum, zamelden de (toen nog ‘Christelijke Afgescheiden’) Stedumer gemeenteleden in Westeremden geld in voor een eigen kerkje in hun dorp.
Na verloop van tijd bleek dat het gebouwtje niet geschikt was voor het houden van catechisaties. Vandaar dat Stedums kerkenraad in 1876 besloot het kerkje af te breken en van het materiaal een nieuw evangelisatielokaal met een er naast gelegen woning te bouwen.
Zelfstandig.
Ds. J.W. van der Kouwe (1848-1919), die van 1889 tot 1895 gereformeerd predikant van Stedum was, toonde zich voorstander van verzelfstandiging van de kerk in Westeremden; het aantal in dat dorp wonende gereformeerden groeide. Die zelfstandigheid werd, zoals al opgemerkt, op 25 april 1897 geëffectueerd door de instituering van de Gereformeerde Kerk te Westeremden. De eerste predikant van deze kerk was ds. J. Sybesma (1874-1931), die er ongeveer een jaar stond, namelijk van 1899 tot 1900. Zijn opvolger was ds. A. van der Vegt (1867-1941), die van 1901 tot 1910 in Westeremden stond.
‘Jachin’ (1898).
Omdat het evangelisatiegebouwtje uit 1876 door de groei van de jonge gemeente niet meer voldeed nam de piepjonge kerkenraad van Westeremden in 1898 meteen een kloek besluit: aan de Kosterijweg zou een nieuwe kerk gebouwd worden, met daarnaast een pastorie. Aannemer R. Sleumer van Uithuizen bouwde de kerk voor fl. 5.454. Hij had toestemming gekregen bouwmateriaal van de oude kerk uit 1876 voor de nieuwbouw te gebruiken. In 1909 werd tegenover de preekstoel, ‘achterin de kerk’, ook nog een galerij aangebracht. Daar werd in 1918 het orgel geplaatst. In die tijd was ds. E.J. Koppe (1868-1956) daar (van 1911 tot zijn emeritaat in 1933) predikant.
Een nieuwe kerk (1934).
Aanvankelijk was men van plan om voor zo’n fl. 8.000 het bestaande kerkje ‘Jachin’ aan de Kosterijweg te verbouwen en uit te breiden: het ledental groeide. Maar op 23 mei 1934 ging de gemeentevergadering akkoord met de bouw van een splinternieuwe kerk aan de andere kant van de weg, vlak tegenover de oude kerk. Op dat moment was ds. C.G. Bos (1909-1988) de predikant. Een intekenlijst ging door het dorp en in één rondgang kwam een bedrag van ruim fl. 11.500 binnen. Architect Wiersema van Bedum kon aan de slag. De door hem ontworpen kerk telde 360 zitplaatsen. De fa. Baar en Van der Woude uit Roodeschool was de laagste inschrijver en kreeg dus de bouwopdracht.
De eerste steen werd op 24 oktober 1934 geplaatst door het oudste en langstzittende kerkenraadslid, E.M. Bos. Hoewel het eerst de bedoeling was de banken uit het oude kerkje in de nieuwe kerk over te plaatsen werd uiteindelijk toch besloten nieuwe banken te laten maken. Er kwam ook een dakruiter op de kerk. Het orgel werd uit de oude kerk de weg over gesleept en in de nieuwe kerk overgebracht en werd meteen even van een windmotor voorzien, zodat de voormalige orgeltrapper de kerkdienst in het vervolg zonder de minste lichamelijke inspanning kon meemaken. De totale bouwkosten bedroegen fl. 13.880. Op 17 april 1935 kon de kerk in gebruik genomen worden.
Het oude kerkje ‘Jachin’ werd niet afgebroken, maar verbouwd tot verenigingsgebouw. Deze functie bleef het gebouw tot 1992 vervullen, maar daarna kreeg het langzamerhand een horecabestemming. De verenigingen vergaderden in het vervolg in de vergaderzaal in de kerk of in ‘Ons Dorpshuis’.
Op 18 november 2016 zal de protestantse ‘Boazkerk’ feestelijk in gebruik genomen worden!
Ledentallen.
Bron onder meer:
J. Olthof e.a., 100 jaar Gereformeerde Kerk Westeremden. Westeremden, 1997
© 2016. GereformeerdeKerken.info