Op zondag 18 september 2016 werd, zoals wij al eerder berichtten, het gedenkboek Overbodig van de voormalige Gereformeerde Kerk te Dinxperlo gepresenteerd. Het is een zeer interessant en uitstekend vorm gegeven boek geworden.

Twee van de drie kerken dicht.

De Gereformeerde Kerk te Dinxperlo werd op 16 maart 1930 geïnstitueerd. Het boek behandelt de hele geschiedenis van de kerk van Dinxperlo vanaf (al vóór) deze datum tot en met de fusie van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente op 21 december 2011 (en daarna). Dit laatste feit mocht dan als ‘bekroning’ van het Samen-op- Weg-proces beschouwd worden, tegelijk was wel duidelijk dat de gebouwensituatie niet zo kon blijven als die was; door de terugloop van het ledental en het kerkbezoek konden niet alle drie bestaande kerken gehandhaafd worden, te weten de gereformeerde Ontmoetingskerk aan de Bernard IJzerdraatstraat/Polstraat,  de oude Dorpskerk met het kerkelijk centrum aan de Markt, en de voormalig hervormde Heurnse kerk, op 8 november 1908 in het plaatsje De Heurne ingewijd.

Uiteindelijk kwam men tot het besluit dat de oude Dorpskerk met daarnaast het Kerkelijk Centrum aangehouden zouden worden en dat de Heurnse kerk en de gereformeerde Ontmoetingskerk zouden worden afgestoten.

Overbodig…

Dat dit voor veel kerkgangers een bittere pil zal zijn geweest, spreekt naar ons gevoelen ook uit de titel van het boek, Overbodig: ‘Wat ooit met liefde en toewijding is opgezet, wordt als overbodig terzijde geschoven’. De auteurs schrijven: “Wat steekt daar achter? Deze en andere vragen willen we in het bestek van dit boekje niet proberen te beantwoorden. Hopelijk zullen de lezers bij zich zelf te rade gaan en zich afvragen waarom en waardoor het zover is gekomen”.

De gereformeerde Ontmoetingskerk aan de Bernard IJzerdraatstraat is “een gebouw van hout en steen, van kostbare materialen. Een  monument. Een monument van opofferingsgezindheid. Een monument van toewijding en inzet. Een monument van hoop bij het begin van een nieuwe levensfase. Een monument van afronding en bemoediging aan het einde van het aardse bestaan van mensen. Een oorlogsmonument – Een oorlogsmonument…?” Die vraag kon in het boek bevestigend worden beantwoord.

De tweede kerk.

Want de op 1 december 2013 buiten gebruik gestelde kerk aan de Bernard IJzerdraatstraat is de tweede gereformeerde kerk in het dorp, nodig geworden omdat de eerste kerk in de oorlog vernield werd. Op 16 december 1920 werd in Dinxperlo een evangelisatievereniging  opgericht, die in 1927 aan het toenmalige Molenpad (later de Dr. Van der Meerstraat) een evangelisatiegebouw stichtte. De instituering van de zelfstandige Gereformeerde Kerk te Dinxperlo vond drie jaar later plaats, op 16 maart 1930. Al in 1934 werd het kerkgebouw uitgebreid.

De eerste kerk in puin…

Maar in de nacht van 23 op 24 maart 1945 forceerden de geallieerden de doorbraak over de Rijn. De week daarop werd Dinxperlo op meerdere plaatsen gebombardeerd: ‘In de nacht van 29 op 30 maart vielen er op het dorp, naar men zegt, meer dan 35.000 granaten’.

De schade in het dorp was ontzettend. Ook de gereformeerde kerk aan de Dr. Van der Meerstraat was zwaar beschadigd. ‘Grote gaten in het dak en in de muren, scheef hangende deuren, kortom een puinhoop. (…) Onze kerk ging in puin’.

Voor de kerkdiensten ging men in de tijd daarna ‘min of meer van hot naar her’. Weliswaar werd door de kerkenraad direct een commissie ingesteld die onder meer moest onderzoeken of de kerk nog kon worden gerestaureerd, maar die ook moest kijken naar de eventuele wenselijkheid van nieuwbouw. De commissie kwam al snel tot het oordeel dat restauratie van de bouwval niet opportuun was, maar dat het best een nieuwe kerk zou kunnen worden gebouwd.

Veel overleg en studie lagen ten grondslag aan het uiteindelijke plan aan de Bernard IJzerdraatstraat een nieuwe kerk te bouwen. De  ‘eerstesteenlegging’ vond plaats op donderdag 29 maart 1951. En op 29 november 1951 kon de kerk in gebruik genomen worden.

Het getal ’29’ had voor de gereformeerde kerk een bijzondere betekenis, zo meende een plaatselijke krant destijds: op 29 maart 1945 werd het gebouw aan het [toenmalige] Molenpad verwoest; op 29 maart 1951 was de ‘eerstesteenlegging’ van de nieuwe kerk en op 29 november dat jaar de ingebruikneming daarvan.

Conclusie.

Het boek leest vlot; het is uitstekend geïllustreerd door voornamelijk kleurenfoto’s en het is keurig gebonden. Het behandelt een interessante geschiedenis, waarvan we hierboven uiteraard slechts een fractie hebben aangestipt.

Het boek is een monument voor een monument geworden en volstrekt niet ‘overbodig’…!

• Bouwe van der Meulen en Bernard Nusselder, Overbodig. Het verleden van een gebouw van hout en steen. Dinxperlo, 2016, 160 pagina’s, geïllustreerd.